Je mist meer dan je meemaakt

,,Eens even kijken, ik wil misschien wel naar Douw, van Poolse Vis”, ik blader door het Festival-magazine op zoek naar de tijdstippen waarop deze slapstick te zien is. Meneer Enzofoort knikt instemmend aan de andere kant van de tafel. Terwijl ik verder blader kom ik ook informatie tegen over de voorstelling van Emke Idema. Het stuk zou in de Elleboogkerk worden gespeeld maar is nu verplaatst naar de Johanneskerk. In het magazine staat; ‘RULEtm is meer een spel dan een voorstelling. Het is participatietheater. Een buitengewone theatrale ervaring waarbij stilzitten geen optie is.’ Hmm… of ik daar zin in heb weet ik nog niet. Het gaat over keuzes maken en dilemma’s en ik vind het al moeilijk zat om een keuze te maken uit het enorme aanbod. Er zijn meer dan tweehonderd voorstellingen te zien! Gisteravond is het al begonnen, het Spoffin-Festival, en meneer Enzofoort heeft me meegenomen naar de Amuses. We hebben dus al wat voorproefjes gezien en dat smaakt naar meer.

Dit jaar ben ik vastbesloten om meer van het festival mee te maken dan voorgaande jaren. Ik geloof dat ik drie jaar geleden helemaal niet ben gegaan omdat ik nog in mijn ‘na-de-vakantie-dip’ zat en ik te chagrijnig was om een voet buiten de deur te zetten. Vorig jaar was ik actiever en zag onder het afdak bij de KaDE de acrobaten Sophie en Willem van Circus Katoen. Twee jonge mensen die samen een wonderschone, grappige, voorstelling hebben gemaakt. Ik was gewoon ontroerd; wat een plezier spatte daar van af en wat moet het heerlijk zijn om met je passie zoveel mensen blij te maken. Humor is ook te vinden bij de act van ‘Effe Twee Mannetjes’, twee Amersfoorters die je zomaar onverwacht ergens tegen kunt komen in hun paarse pakken.

Dit weekend wil ik zoveel mogelijk voorstellingen zien want ik weet dat ik er enorm blij van word. We hebben wel een kleine handicap; Spoffin valt dit jaar op de verjaardag van Teun en we verwachten hier morgen een kamer vol visite. We hebben wel op de uitnodigingen gezet dat het dit weekend Spoffin is en dat de visite rustig een uurtje de stad in kan om te genieten van het festival maar als gastvrouw kan ik moeilijk weg, ik zet dan ook in op vanavond en de zondag. Het is zoals het credo van schrijver en columnist Martin Bril: ‘Je mist meer dan je meemaakt. Helemaal niet erg’. Hoewel…

Chagrijn

 ,,Wat, zijn we hier al?”, Teun kijkt vanaf zijn dvd-schermpje naar buiten en ziet dat we Amersfoort binnenrijden. Even later is ook Pien weer helemaal wakker. ,,De Stier! We zijn al bijna thuis!” roept ze enthousiast. We zijn de hele dag onderweg geweest en zijn moe van de reis. Nog een paar bochten en dan hoor ik de TomTom zeggen; ,,Bestemming bereikt”. 
Terwijl de kinderen en meneer Enzofoort blij zijn dat ze thuis zijn, stap ik met gemengde gevoelens uit de auto. Dit was het dan, de vakantie 2014. Een vakantie naar de Ardèche in Frankrijk. Twee weken lang genieten van zon, zwemmen, croissants en vooral veel boeken lezen. Niets aan je hoofd, behalve de vraag ‘wat eten we vandaag?’ en ‘gaan we nog iets doen?’

Met het binnenstappen van ons huis loopt mijn hoofd al meteen vol. Er moet weer van alles. Natuurlijk moet de vouwwagen leeggehaald worden, ligt er een berg was en zijn we waarschijnlijk wel een dag bezig om alles weer op zijn plek te krijgen, maar daar ligt het probleem niet. Het gaat om andere dingen; ik zie op tegen de sleur! Ik weet dat we binnen ‘no-time’ weer vervallen in onze oude gewoontes; we kijken de hele dag op onze mobieltjes en zitten weer vaker achter de computer. Voor je het weet zitten we aan het eind van de avond te kijken naar Knevel en van der Brink! De boodschappen doen we zoals altijd op het Neptunusplein bij onze vaste slager, kaas- en groenteboer. Rust om een boek te lezen heb ik niet meer en ‘s avonds tot diep in de nacht samen met meneer Enzofoort buiten zitten gaat niet met de monsterlijke temperaturen in Nederland.

Maandag moet ik weer aan het werk en dom genoeg heb ik -net als zoveel andere mensen- mijn werkmail gelezen tijdens de vakantie in Zuid-Frankrijk. Ik weet dat ik meteen in actie moet komen want het gaat niet goed met één van mijn cliënten. Een beleidsvergadering is afgezegd en een collega van me heeft een ongeluk gehad. Ik zit er alweer helemaal in. De komende dagen ben ik niet te genieten; ik heb een paar dagen nodig om weer te wennen aan het normale leventje. Gelukkig duurt het nog een week voordat het Spoffin-festival losbarst, tegen die tijd ben ik vast alweer bijgetrokken. Dat is vooral te hopen voor meneer Enzofoort en de kinderen want zij zitten deze week met een super-chagrijnige moeder.

Trots en Verdriet

Links voor me zit mijn zus Loes. Tussen andere bezoekers van de herdenkingsdienst door zie ik haar zitten. Ze fluistert af en toe iets in het oor van haar zoon Jasper, mijn neefje van bijna twaalf. Aan haar rechterkant zit haar man Robbert, hij lijkt ontspannen. Ze zitten vooraan in de kerk, want ze zijn direct nabestaanden. Mijn zwager Robbert is zijn broer Erik kwijtgeraakt door de vliegramp met vlucht MH17. Ook Erik zijn vrouw Tina en hun zoon Zeger zaten in het toestel.

We zijn een maand verder en de eerste paniek en boosheid zijn weg. Nu wordt steeds duidelijker wat voor impact de dood van dit gezin zal gaan hebben. Niet alleen de dood van dít gezin. Burgemeester Broertjes noemt de namen op van alle Hilversumse slachtoffers, het zijn er vijftien. Op het altaar staan de foto’s. Ik slik en mijn ogen vullen zich met tranen. Zoveel mensen zinloos uit het leven gerukt, zoveel verdriet.

Mijn moeder van bijna tachtig zit naast me, ik pak haar hand vast; ijskoude vingers. Aan de andere kant van mijn moeder zit mijn broer. Meneer Enzofoort zit aan het eind van de kerkbank; af en toe kijken we elkaar aan, we hebben geen woorden nodig. We zijn hier om mijn zus, zwager en neefje te steunen maar ze zitten best ver weg. Het liefst zou ik naast mijn zus gaan zitten en een arm om haar heen slaan.

Erik, Tina en Zeger, ik heb ze de afgelopen jaren maar een paar keer gezien en daadwerkelijk missen zal ik hen dan ook niet. Ik heb vooral verdriet omdat ik weet dat ze gemist gaan worden door mijn zus en haar gezin. Wetende dat mijn zus al een maand slecht slaapt, dat haar man veel zaken moet gaan regelen, dat mijn neefje zijn grote neef Zeger kwijt is, dàt doet me pijn. 

Mijn zwager staat op en loopt naar de microfoon. Hij houdt een toespraak waar ik kippenvel van krijg. Een anekdote over zijn broer zorgt voor een glimlach, de hele toespraak zet me aan het denken. Wat zijn we als mens eigenlijk kwetsbaar en wat hebben we snel een oordeel. Mijn zwager vraagt om verdraagzaamheid, vergeving. Als hij klaar is en weer naar mijn zus loopt hoor ik een mevrouw naast me zeggen; “Wat goed!”. Ik kan niets anders dan dat beamen. Ik kijk naar mijn zus, hoewel ik haar gezicht niet kan zien voel ik de trots. Maar ik zie ook het intense verdriet. 

Franse Uiensoep

(Column AD, 15 augustus)

,,Ik denk dat ik mijn pols gebroken heb”, mijn vader kwam naar de vouwwagen lopen en met zijn linkerhand ondersteunde hij zijn rechterpols. ,,Wat een rotgrap”, zei mijn moeder die net bezig was met het snijden van een ui voor in de uiensoep. Helaas….het was geen grap en ik herinner me het nog precies; we stonden op een camping in Zuid-Frankrijk, het was eind jaren zeventig en ik was zeven jaar. Tijdens een partijtje voetbal met mijn broer was mijn vader uitgegleden. Hij had zijn val willen breken maar brak ondertussen zijn pols.

Daar stonden mijn ouders dan met drie jonge kinderen tussen de 7 en 12 jaar en zonder een woord Frans te spreken. Gelukkig was er een behulpzame Nederlander op de camping die wel Frans sprak en mijn vader meenam naar het ziekenhuis. Mijn vader kwam terug met zijn rechter-arm in het gips. Hij kon niet meer autorijden want het schakelen lukte niet. Omdat mijn moeder geen rijbewijs had zaten we met een probleem; gelukkig had de ANWB een oplossing. Er werd geregeld dat er iemand naar onze camping kwam om ons op te halen. Deze man was naar het dichtstbijzijnde vliegveld gevlogen en kwam met een taxi naar de camping. Mijn mond viel open van verbazing toen hij uitstapte; deze man leek op ‘De Man van Zes Miljoen’ van de gelijknamige Amerikaanse serie. Ondanks mijn jonge leeftijd was ik enorm onder de indruk van deze man; wat een knappe, stoere, redder in nood!

Die adoratie verdween toen hij ons vanuit Zuid-Frankrijk naar huis reed. Wat een drama! ‘De Man van Zes Miljoen’ zat achter het stuur, mijn vader daarnaast en mijn moeder, broer, zus en ik zaten achterin in de kleine ‘Simca 1100’. Mijn vader wist dat ik snel wagenziek was en reed altijd redelijk rustig. Deze ‘Man van Zes Miljoen’ had haast en reed zelfs op slingerweggetjes minstens 80 km per uur. Ondertussen was het wel dertig graden in onze auto zonder airconditioning. Het duurde dan ook niet lang of ik was wagenziek. Mijn moeder en zus deden uiteindelijk ook gezellig mee; wat zijn wij ziek geweest… Mijn arme broer zat bij het raampje en stak zoveel mogelijk zijn hoofd uit het raam om de geur maar niet te hoeven ruiken. Binnen 2 dagen waren we thuis. Het was een reis om nooit meer te vergeten. Franse Uiensoep heb ik daarna nooit meer gegeten. Als ik de verpakking zie word ik al misselijk.

Sardientje

(Column AD, 8 augustus)

Toegegeven; eigenlijk ben ik best een chaoot. Ik heb respect voor mensen die hun administratie op orde hebben en die nooit eens hun huis- of fietssleutel kwijt zijn. Ik bewonder mensen die nooit achter zichzelf aanhollen omdat ze hun leven goed plannen. Ik zou zelf wel iemand willen zijn waar de rust van afstraalt. Helaas, ik kan soms als een kip zonder kop door het leven gaan. Tegen de tijd dat het vakantie is word ik nog chaotischer dan ik al ben; er moet immers van alles mee naar de camping.

Om die chaos in toom te houden heb ik jaren geleden een vakantielijst gemaakt. En -ik vind het zelf wel een slimme actie- ik heb die lijst in de computer gezet. Tegen de tijd dat we op vakantie gaan laat ik de computer zoeken naar een document met de naam “vakantielijst” en tot nu toe vond ik de lijst telkens weer terug. 

Toen Teun en Pien nog klein waren was de lijst enorm uitgebreid. Campingbedje, knuffels, zwemluiers, drinkbekers, zetpillen, thermometer. Je kon het zo gek niet verzinnen of ik had het genoteerd. Inmiddels is de lijst iets korter geworden en zijn de babyspullen vervangen door loomdozen, beugelbakjes, zakmessen en dvd-schermpjes.

Op de dag voor vertrek loop ik het hele huis door en verzamel ik de spullen. Telkens wanneer ik iets gevonden heb zet ik het midden in de kamer en kras het gevonden product op de lijst door. Meneer Enzofoort pakt de door mij verzamelde spullen en brengt ze naar de vouwwagen die pal voor onze deur staat. Die vouwwagen is enorm fijn want er past namelijk heel veel in. Heel handig, maar toch gebeurt het nog vaak dat we de vouwwagen dichtklappen en ik dan toch nog iets vergeten ben.

Dat is de reden waarom ik op de ochtend van vertrek me amper kan bewegen. Links van mijn benen staat de tas met broodjes, koekjes, appels en chips. Onder mijn voeten heb ik de wegenkaarten van België en Frankrijk. Rechts van mij ligt nog een vergeten kussen en op mijn schoot heb ik mijn tas met onze paspoorten. Naast het kussen staat nog een fles water. Als een sardientje in een blik rijd ik de vakantie tegemoet.

Zo zal het dit jaar ook wel weer gaan. Voor het zover is moet ik nog even op zoek; ik ben namelijk mijn paspoort kwijt, die met die leuke foto. De vakantielijst heb ik al wel weer gevonden!

Het is maar een spelletje

(Column AD, 1 augustus)

,,We moeten naar de Koppelpoort!” Pien rent zonder uit te kijken de Kleine Spui over richting de poort. Ik hobbel achter haar aan en begrijp amper wat we aan het doen zijn. Even geleden stonden we nog voor stadsbrouwerij “De Drie Ringen” en keken we naar het scherm van een knalrode iPad. Een iPad die ze geleend heeft om het spel “Lost in Time” te kunnen spelen. Het is een spel over de geschiedenis van Amersfoort en het speelt zich af in het gebied rondom de Eemhaven. Een professor, die enorm lijkt op Freek de Jonge, heeft een tijdmachine gemaakt en vraagt aan Pien om hem te helpen. Door filmpjes te bekijken, spelletjes te spelen en opdrachten uit te voeren kan Pien voorkomen dat een jonge hacker de tijdmachine te pakken krijgt. Of zoiets… want helemaal begrijpen doe ik het niet. Het verbaast me hoe Pien met het spel aan de gang gaat; ze begint gewoon zonder ook maar iets van de spelregels te weten. Terwijl ik de informatie nog probeer te laten doordringen in mijn hoofd is Pien alweer druk in de weer met de iPad en de opdrachten. Ze gaat zo snel dat ik het amper bij kan houden. De karige momenten dat ze me de kans geeft ook even op de iPad te kijken zie ik bekende Amersfoorters langskomen. Havenmeester Van Hoof wordt gespeeld door Coen Molenveld en in de brouwer herken ik stadsdichter Cees van Weerd. Andere leden van “Levende Historie” nemen ook rollen op zich of zijn figurant.

Ik besluit even pauze te nemen en ga op een muurtje bij de brug zitten. In de verte zie ik Pien rennen. Onze buurjongen Tijn heeft zich bij haar aangesloten en samen rennen ze van gebouw naar gebouw om -zo blijkt later- punten te verzamelen. Hun gezichten worden steeds roder, het enthousiasme blijft onverminderd groot.
Wat een geweldig idee, zo’n spel. Ik denk dat ik binnenkort eens in alle rust een iPad huur en dan op mijn gemakje de opdrachten doe en de filmpjes bekijk. Deze maand wordt het spel op vrijdag en zaterdag ondersteund door de leden van Levende Historie. Zij lopen in het Eemgebied rond zodat het spel nog echter wordt. Schrik dus niet wanneer u vandaag of morgen kinderen ziet rondhollen met een iPad, terwijl even verder de brouwer voor de brouwerij staat en de kinderen een opdracht geeft. Lost in Time… Het is maar een spelletje, maar wel een enorm leuk spelletje!