Klaar met de avondvierdaagse

Tranen in zijn ogen, zijn schouders schokken. Hij draagt een rood shirt maar ik kan niet zien bij welke school hij hoort. De man naast hem blijkt niet zijn vader te zijn. De vrouw die aan komt lopen kent de jongen wel maar is zijn moeder niet. ,,Mijn vader is al naar huis en heeft mijn fietssleutel meegenomen”, snikt de jongen. ,,Ik wil helemaal niet mee lopen…”. Vertwijfeld staat hij bij zijn fiets. Ik sta op het terrein van de Juliana van Stolbergkazerne en het is de eerste dag van de avondvierdaagse. Ik kijk op mijn horloge; zeven minuten over zes en de hele groep wandelaars is al in beweging gekomen. Deze jongen haakt af voor de grote wandeltocht begonnen is.

Terwijl de man zich over het joch ontfermt zie ik verderop een vrouw fietsen met in haar kielzog een meisje. Ze zien er verhit uit; de vrouw heeft een knalrood hoofd. Zo te zien is ze al een tijdje bezig geweest om haar dochter op tijd bij het startpunt te krijgen. Missie mislukt, want inmiddels zie ik het eind van de stoet. Het meisje zet haar fiets op slot, laat haar fietssleutel vallen en grist hem daarna tussen de hondendrollen weg. Ze springt achterop bij haar moeder die snel richting wandelaars fietst. Inmiddels is het keihard gaan regenen.

Dat was begin van deze week. Gelukkig is die week voorbij. Wat vind ik het toch een drama. Planning is al niet echt mijn ding en de avondvierdaagse is dan ook niet alleen topsport voor dochter Pien. De hele week om vijf uur eten omdat het anders te laat wordt betekent ook op tijd boodschappen doen, werk goed plannen en vroeg koken. Het is meneer Enzofoort en mij gelukt; Pien was steeds op tijd. Wel had ze meteen al blaren en ze heeft dan ook flink afgezien. Maar opgeven? Ze wilde daar niet aan denken. Ik begrijp nog steeds niet waarom kinderen die nooit willen wandelen wel vier keer tien kilometer willen lopen met hun klasgenootjes. Wellicht toch groepsdruk? Nou ja, die druk is er volgend jaar niet meer want Pien gaat naar de middelbare school en dat betekent: Nooit meer een avondvierdaagse voor de familie Enzofoort. Ik ben er niet rouwig om!

Toch nog wat krenten

 ,,Teun en Pien, papa en ik moeten jullie wat vertellen…”. We zitten met zijn vieren aan de ontbijttafel en meneer Enzofoort en ik kijken ernstig naar onze twee kinderen. ,,We hebben bijna geen geld mee en we moeten flink bezuinigen, dus we gaan nóóit meer op vakantie”, zeg ik stellig. Pien krijgt tranen in haar ogen en Teun kijkt boos. De teleurstelling is van hun gezichten af te lezen. Meneer Enzofoort en ik kijken elkaar even aan. Natuurlijk weten we wel dat we de zaak overdrijven, maar elk uitstapje dat we nu doen lijkt een feestje voor de kinderen. Dit is onze “we-maken-het-eerst-erger-dan-valt-het-wel-mee” tactiek.

Ieder weldenkend mens zou deze manier van communiceren afkeuren. Dit kun je toch eigenlijk niet maken? Natuurlijk, als er geen geld is, is er geen geld. Maar om het eerst zo groot te maken om daarna toch nog met een vakantie of een uitje op de proppen te komen is niet eerlijk. Vind ik zelf ook.

Ik heb dan ook met verbazing gekeken naar de manier waarop de gemeente Amersfoort communiceert met de organisaties en burgers van de stad. 19 miljoen euro extra bezuinigen was nodig om onder het preventieve toezicht van de Provincie uit te komen. ,,Weet je wat, we gaan de burgers bij onze bezuinigingen betrekken”, is er vast gezegd, ,,dan maken we ze medeverantwoordelijk”. Dat klinkt prachtig, maar om dan allerlei mogelijke bezuinigingen rond te strooien zonder goed duidelijk te maken dat er maar uit een deel van die opties wordt gekozen is niet zo’n handige stap. Of misschien juist wel…

Het was paniek in Amersfoort. Veel mensen stonden op hun achterste benen, net als ik! Inmiddels heeft het college zich over de opties gebogen en daar is een bezuinigingsvoorstel uitgekomen. En…het lijkt bijna wel mee te vallen! Zo gaat dat. Als je verwacht dat heel de stad wordt getroffen en het gaat relatief om een kleine groep dan voelt het als een meevallertje. We vergeten hoe moeilijk het is voor de mensen die wel getroffen worden door de bezuinigingen omdat we zelf zo opgelucht zijn. Trouwens, onze vakantie? Die gaat gewoon door. Maar we blijven in Nederland, zo is de verwachting.

16 Mei, Brief aan mijn vader

Hi Pa,

Van Harte Gefeliciteerd! Je zou vandaag 86 geworden zijn. Ik heb aan je gedacht en ik ben vast niet de enige geweest. Echt vieren doen we het niet meer, maar aan je denken is natuurlijk wel het minste…

Je bent inmiddels ruim acht jaar dood. Acht keer lente, zomer, herfst en winter. Acht keer oud- en nieuw. Negen verjaardagen waar je zelf niet lijfelijk bij bent. Af en toe doe ik mijn ogen dicht en zie weer voor me hoe je afscheid van ons nam. Hoor ik weer hoe stil het werd toen de zuurstoftank stop werd gezet omdat hij niet meer nodig was. En soms voel ik hoe ik hand en hand met je zat die nacht voor je stierf. Mijn handen om jouw grote ruwe hand.

Gek idee; al acht jaar geen contact meer met je. Ik geloof niet in een hemel, maar soms is het toch fijn om net te doen of je in een ander universum bent en daar gewoon voortleeft. En dat je ons dan natuurlijk kunt zien. Glimlach je als Pim op het dak zit te zwaaien met zijn houten zwaard? Was je trots op Puck toen ze op haar eenwieler rondreed tijdens de circus-uitvoering? Heb je gezien hoe ma en ik vorige week op de fiets naar Schettens gingen om wat plantjes te kopen? Heb je kritisch gekeken hoe onze badkamer is verbouwd? En zie je hoe ik hier nu achter de computer zit om dit stukje te typen?

Wat heb ik vaak verlangd naar een teken. Helaas, ik moet het doen met de mooie herinneringen die ik heb. Hoe je ooit met Pim over het Bolwerk in Bolsward liep. Hij was een jaar of twee en jij kon toen nog lopen zonder extra zuurstof. Hoe je moest lachen toen Puck als peuter rondjes draaide in jullie kamer in het Heechhout en bijna omviel. Hoe je hier in huis geholpen hebt bij het afwerken van de zolderverdieping. Verder de vakanties in Vilsteren en Frankrijk. Jij aan het werk in het hok, bezig achter je draaibank. Zo kan ik nog wel even doorgaan.

Ook al vieren we je verjaardag niet echt. Je weet het; ik neem vanavond -zoals elk jaar- een extra wijntje op je. Proost!

Waarom lukt het mij niet?

Ik probeer te voelen, maar het lukt me niet. Ik kijk naar stokoude mannen die voor ons hebben gevochten, maar het komt niet binnen. Ik wil mijn gedachten sturen naar die periode lang geleden, maar de tijd ontglipt me. Wat is er met me aan de hand?  Waarom kan ik niet gewoon voor honderd procent herdenken? Het is vier mei en ik ben bij mijn moeder die zelf de oorlog heeft meegemaakt.

Vijf jaar was ze, toen ze met haar broertje op de stoep zat te kijken hoe Rotterdam gebombardeerd werd. Ze is als hongerevacuee naar Megchelen gestuurd en vertelt mondjesmaat verhalen over die periode. Inmiddels is ze bijna tachtig en rond deze periode krijgt ze altijd een donker gevoel. Documentaires over de oorlog laat ze aan zich voorbij gaan. Vijf mei voelt voor haar niet als een feestdag. Door de overdaad aan informatie over de Tweede Wereldoorlog op televisie, in bladen en in kranten gaat het onderwerp mij ook bijna tegen staan.

Als de laatste tonen van de trompet weerklinken en het acht uur is denk ik aan van alles, behalve aan de mensen die overleden zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik denk aan het gedoe rondom de herdenking; over wie we nu wel en wie we nu niet mogen gedenken. Vrijheid van denken, dààr ben ik voor. Ik kijk naar Maxima en ik vraag me af of haar zwarte hoge hakjes wel ingelopen zijn. Ik luister naar de vogels die gewoon doorgaan met zingen alsof er niets gebeurd is.

Begrijp me niet verkeerd: Natuurlijk moeten we de Tweede Wereldoorlog blijven herdenken maar het lijkt wel of het te ver van mij af staat. Raar, want mijn moeder verbindt mij nog met die periode. Hoe zullen Pien en Teun over dertig jaar stilstaan bij deze dag? Dan is de bevrijding alweer een eeuw geleden en hopelijk is er in die tussentijd geen oorlog gekomen die groter is dan de oorlog die wij nu herdenken. Misschien zit hem daar de kneep; ondertussen maakt de wereld er een potje van. Nog steeds worden bevolkingsgroepen uitgesloten, zijn er mensen op de vlucht, worden onschuldigen vermoord. Wij zijn zeventig jaar geleden dan wel bevrijd maar in feite gaat de oorlog gewoon door.

Een diepe buiging

Zou hij het halen of niet? Ik houd mijn adem in terwijl ik naar de jongen bovenop het koord kijk. Voetje voor voetje gaat de tiener van het ene plateau via het koord naar de andere kant. Het koord hangt hoog, op ruim anderhalve meter. Gekleed in streepjes-shirt en als dief geschminkt beeldt hij samen met andere circuskinderen een verhaaltje uit. Twee ‘agenten’ zitten ‘de dief’ achterna. Hij probeert uit hun handen te blijven. Wanneer de jongen de andere kant van het koord bereikt gaat er een gejuich op in het publiek.

Ik kijk naar de jaarlijkse voorstelling van Circus Amersfoort. Dochter Pien zit nu voor de derde jaar op deze circusschool en elk jaar ben ik weer onder de indruk van de prestaties die de kinderen, hun docenten en de vrijwilligers neerzetten. Dit jaar is het thema ‘Streetlife’ en ik ben gewoon ontroerd wanneer ik al die kinderen, ieder op hun eigen niveau, hun circusact zie uitvoeren.

Pien doet deze keer mee aan de eenwieler-act. Het gaat in vliegende vaart, er is constant wat te zien en ik vind het knap hoe de kinderen precies weten wat het volgende onderdeel is van hun optreden. De eenwielers draaien met het grootste gemak om elkaar heen en de kinderen hebben er duidelijk plezier in. Wat ben ik trots op hun prestatie! De verschillende acts volgen elkaar in hoog tempo op. Trapeze, jongleren, acrobatiek; het is een feest om te zien.

Tegen het eind aan de voorstelling klimmen twee circuskinderen in doeken die aan het plafond hangen. Tissue heet deze vorm en het ziet er spectaculair uit. De kinderen klimmen als aapjes in de doeken, winden in hoog tempo de doeken over hun benen, buitelen, draaien en laten zich soms een stukje vallen. Af en toe slaat mijn hart een beetje sneller, zo spannend is het. Ik weet nu wat mijn overbuurvrouw heeft gevoeld kortgeleden. Zij zag zoon Teun boven op ons dak balanceren en kreeg bijna een hartverzakking. Hij zelf zag geen gevaar en vond onze preek na afloop echt onzin. Nu is het dak niet zo smal als het koord van de koorddansers, maar misschien moet Teun toch eens naar de circusschool voor wat tips en techniek. Hoewel…