In de War

Eind Maart 1977, ik ben 8 jaar. Het is midden in de nacht. Ik word wakker van het geluid van rennende voetstappen op de trap. Mijn moeder komt mijn slaapkamer binnen. ,,Er is brand in de binnenstad!” Nog wankelend van de slaap loop ik naar het raam en doe de gordijnen open. Vanuit mijn kamer zie ik één grote vuurzee. Het lijkt wel of de hele binnenstad van Bolsward in de fik staat.

Een kwartier later zit de huiskamer vol. De brand is begonnen in de meubelzaak en het woonhuis van vrienden. Hun kinderen zitten stilletjes op de bank. Om de angst en onrust te beteugelen doen we een spelletje. Het vuur is inmiddels overgeslagen naar drie andere panden. Het gezin blijft bij ons logeren tot er een ander huis beschikbaar komt. Binnen no-time worden er schoolspullen aangeboden, komen er tassen vol kleding binnen en brengen mensen overtollig huisraad zodat het gezin een nieuwe start kan maken. Het is bijzonder om te zien hoe snel mensen toen in beweging kwamen na de verschrikkelijke brand waarbij onze vrienden echt alles kwijtraakten.

Hetzelfde gebeurt nu, min of meer, na de brand in het Knopjesmuseum. Diana Wildschut en Harmen Zijp, twee kunstzinnige Amersfoorters waren jarenlang bezig met hun museum. Het zou een mengeling worden van wetenschapsmuseum, sprookje en escaperoom. De opening zat er al aan te komen en de laatste puntjes werden op de i gezet. Tot die fatale avond; 5 februari. Toen ontstond er brand in het gebouw. Een flinke. In tegenstelling tot het pand van onze vrienden ging niet alles in vlammen op. Hetzelfde weekend kwamen veel mensen spontaan helpen om de beschadigde spullen schoon te maken en te redden wat er te redden viel. Het knopjesmuseum moest hoe dan ook weer opgebouwd worden!

Al snel ontstond het idee voor een benefietfestival. Dat resulteerde in het initiatief: In de brand? Uit de brand! Een festival met live muziek, optredens, kunst en een veiling. Mooi dat dit kan. Ik ben er bij maandag 7 maart in de Flint. En u? Overigens is de meubelzaak van de vrienden van mijn ouders destijds opnieuw opgebouwd en hebben zij een nieuwe start kunnen maken. Ik gun Diana en Harmen hetzelfde.

Lijdensweg

De eerste keer was ik nog onder de indruk; wat een gaaf idee om op deze moderne manier het verhaal van Jezus zijn kruisiging te vertellen. Nummers van De Dijk, van Van Dik Hout en van The Scene vormden de basis en Syb van der Ploeg was een prachtige Jezus.

Nu ben ik er inmiddels helemaal klaar mee. Wat begon als een originele manier van het brengen van het lijdensverhaal is verworden tot een kermis die uit zijn voegen lijkt te barsten. En die ‘Passion-kermis’ wordt dit jaar gehouden in Amersfoort. Dat kan niemand zijn ontgaan, of hij moet achter een steen hebben gelegen. Meer dan drie dagen.

Tsjongejonge, wat een overdaad aan publiciteit. Kranten, televisie, websites en Facebookpagina’s. Het kan niet op. Het begon met de onthulling dat Amersfoort dit jaar was uitverkoren om als decor te dienen. Daarna kwam de digitale zoektocht naar Jezus. Moderner kan het niet. Via Facebook en twitter konden fans er achter komen wie dit jaar Jezus is. Wel bijzonder dat de Evangelische Omroep óns vraagt om Jezus te onthullen!

Vervolgens werden de andere hoofdrolspelers één voor één voorgesteld; ze schoven bijna allemaal aan bij verschillende talkshows of radioprogramma’s. Na weer wat publiciteit hadden 600 mensen zich binnen anderhalf uur aangemeld om mee te lopen met het kruis. En het eind is nog niet in zicht.

Thema dit jaar is ‘Hoop’. Nou, ik vind het een hoop gedoe: het fietspad aan de Kleine Koppel gaat een week lang dicht, de stad wordt afgesloten en het plein is een paar dagen onbegaanbaar.
Maar ik was helemaal verbaasd toen ik zag dat je gratis polsbandjes van The Passion kon aanvragen. De tekst: Never.Lose.Hope. Nou, dat kost mij moeite. En trouwens; is die hype met de gekleurde polsbandjes niet al een beetje passé Passion?

Het enige wat nog lijkt te ontbreken is iets eetbaars. Mij lijkt een Passionkoekjeslijn wel wat. Het Mariakoekje kent u natuurlijk al. Maar wat dacht u van de Hoopwafel, de Barabastogne en niet te vergeten het Judascakeje? Dat moet een cupcake worden die er van buiten heerlijk uit ziet, maar die van binnen erg bitter is. Of de Jezus-aan-het-kruis-lollie het haalt is nog niet bekend.

Geen kwajongensstreken meer

Belletje lellen bij de buurvrouw. Proberen een ruitje in te gooien bij een slooppand. Met papieren pijltjes door een pielkebuis op voorbijgangers schieten. Ik heb het allemaal gedaan toen ik jong was maar het was -volgens mij- vrij onschuldig. Misschien lag het aan het feit dat ik geen jongen ben en dat ik in een klein stadje ben opgegroeid. Iedereen kende elkaar en was je aan het klooien op straat dan werd je daar op aangesproken. Ach, de puberteit. Dat is toch een periode van grenzen opzoeken. Uitproberen hoe ver je kunt gaan. Dat hoort bij de leeftijd.

Maar wanneer gaan kwajongensstreken over in vandalisme? Wanneer wordt een beetje hangen in een wijk echte overlast? De afgelopen week stond de krant vol met verhalen over vandalisme en overlast: Vandalen vernielen speeltoestellen in speeltuin Kruiskamp. Overlast in bieb lijkt niet te beteugelen. Ondernemers Euterpeplein zijn overlast hangjongeren beu. Het maakt me boos en ik begrijp het niet goed. Dat je een plek wilt om te chillen kan ik inkomen. Maar waarom dan andere bezoekers van het Eemhuis lastig vallen? Waarom met een steen een ruit van een ondernemer vernielen? Waarom het favoriete speeltoestel van de kinderen uit je wijk moedwillig kapotmaken?

Is er te weinig te doen voor deze jongeren of hebben ze niet geleerd om met respect met anderen en andermans spullen om te gaan? We kunnen deze Amersfoortse pubers hard straffen of hen juist mogelijkheden bieden. En we kunnen ze zelf aanspreken of het aan de politie overlaten. Misschien moeten wij als ouders zelf aan de bak met behulp van de jongerenwerkers op straat. Wat mij in ieder geval niet handig lijkt is het verminderen van het aantal voetbalvelden in de stad. Want waar gaan de jongeren naar toe die nu nog wel eens tegen een balletje trappen? Voor je het weet trappen ze straks ook naar vuilnisbakken of winkeldeuren.

Misschien moeten er juist meer plekken gecreëerd worden voor de jeugd. Hangplekken met goed toezicht. Het probleem is te groot geworden om er niets mee te doen. Ik ga in gesprek met mijn eigen pubers en hoop dat andere ouders dat ook doen. En Amersfoortse politici, laat er alsjeblieft geen gras over groeien! Of maai het in ieder geval niet weg!

Taalkundige opgave

Negen jaar ben ik. Het schoolschrift ligt opengeslagen voor mij. Mijn hart bonst. In mijn rechterhand heb ik mijn pen. Ik ben er helemaal klaar voor. Ik luister naar de juf. Met mijn tong tussen mijn lippen probeer ik zo netjes mogelijk te schrijven. Maar na vijf woorden laat ik dat al los. Ik moet de juf bijhouden. Ze praat zo snel. We hebben een dictee.

Nu, bijna veertig jaar later kan ik nog het onrustige gevoel terughalen. Hoewel taal mijn lievelingsvak was had ik een bloedhekel aan het dictee. Ik schreef de woorden vaak wel goed maar netjes was het nooit. De juf schreef er steevast na afloop ‘slordig!’ bij. Met rode letters. Ik zie het belang van de juiste spelling en interpunctie wel in maar ik begrijp niet goed waarom mensen vrijwillig meedoen aan een dictee. Maar ze zijn er. Meneer Enzofoort is er één van.

Hij doet maandagavond mee aan het Groot Amersfoorts Dictee dat wordt gehouden in de raadszaal van het stadhuis. Stadsdichter Nynke Geertsma heeft de tekst geschreven en ik ben benieuwd wat het onderwerp zal zijn. In het proefdictee werden wat locaties genoemd en dat zal maandag ook wel het geval zijn. Ik verwacht ook iets met Amersfoortse keien, carnavaleske praalwagens, nouvelle cuisine en iets over filmtheater De Lieve Vrouw. Ook een zin met ‘ten alle tijden’ of ‘te allen tijde’ zal waarschijnlijk niet ontbreken. Denk niet dat ik de juiste spelling en stijl niet belangrijk vind. Integendeel. Mijn haren gaan bijvoorbeeld overeind staan wanneer iemand zegt: ‘ik maak onderdeel uit van’. Dit is typisch een geval van een contaminatie: ‘Je maakt deel uit’ of ‘je bent onderdeel van’. Dat is er op school echt ingestampt.

Eerlijk is eerlijk, ik maak zelf ook nog steeds fouten. Wanneer ik toch nog een spellings- of schrijffout ontdek in mijn eigen column baal ik enorm. En geloof me, dat gebeurt. Vorige week nog; een stijlfout. Maar goed, nog twee nachten slapen en dan is het zover. Het Amersfoorts Dictee. Ik doe niet mee, ik vertik het. Wel zit ik maandagavond in de zaal om meneer Enzofoort aan te moedigen. Hij heeft geen last van faalangst, kramp in zijn hand of grote twijfel. Hij liever als mij!