Krachtige Taal

Het kwam precies op het juiste moment. Op het moment dat ik er een beetje doorheen zat omdat ik het idee had dat de toekomst één grote leegte zou worden. Festivals als Spoffin en Theater Terras gaan niet door, we moeten nog weken thuiswerken, een wit wijntje op de Hof zit er ook nog niet in en alleen al aan een vakantie dénken voelt onzinnig. Na al het negatieve nieuws van de afgelopen dagen was ik wel toe aan iets positiefs.

Ik gilde het dan ook uit van blijdschap toen ik las dat het kunstwerk op het dak van restaurant Dara aan de Grote Koppel weer terugkomt. Het kunstwerk waarop ruim twee jaar lang teksten te lezen waren die me aan het denken zetten of die mij een glimlach ontlokten zoals de tekst van stadsdichter Cees van Weerd: ‘Wat open jij voor mij als ik voor je dicht’.

Wat was ik pissig toen vijf jaar geleden het bord van het restaurant af moest omdat een boze buurman bezwaar maakte. Hij kon vanuit zijn huis door de teksten de ‘Lange Jan’ niet meer zien en omdat er geen vergunning was aangevraagd kon de gemeente niets anders doen dan zijn bezwaar gegrond verklaren, ondanks de vele protesten. Met de tekst ‘Alles van waarde is weerloos, zo ook dit kunstwerk’ werd een periode afgesloten. Dat veel mensen juist enorm van de teksten genoten maakte deze ene buurtbewoner niets uit.

Wat zal hij geschrokken zijn toen duidelijk werd dat Bülent Yokus van Dara na al die jaren alsnog een vergunning heeft aangevraagd. Met wat kleine aanpassingen aan het formaat en doordat de tekst nu evenwijdig aan het pand staat in plaats van schuin mag het wel.  En de bewoner kan stampvoeten wat hij wil:  het bord komt er.  Vandaag wordt de tekst onthuld.

Is het een tekst geworden met humor? Zet het ons aan het denken? Biedt het gedicht misschien troost? In ieder geval heeft het feit dat dit kunstwerk terug is mij uit mijn dip getrokken. De komende maanden zal ik met veel plezier kijken naar de teksten die aangedragen zijn door bewoners van Amersfoort. Het is namelijk echt een project van de stad. Iedereen mag meedenken en suggesties doen. Ik raakte geïnspireerd en hoop dat deze tekst de boze buurman aan het denken zet:   ‘Je blik wordt nooit beperkt door woorden, enkel verruimd!’

Hulp vragen

,,Nee hoor, ik krijg juist heel veel aandacht”, zegt mijn 93-jarige tante aan de andere kant van de telefoon. ,,Veel mensen sturen kaarten en je neef komt steeds een tas boodschappen brengen en doet er vaak wat lekkers bij.” Mijn tante klinkt enthousiast. ,,Hij mag helaas niet naar binnen maar als ik vanuit mijn slaapkamer naar buiten kijk kunnen we net naar elkaar zwaaien.” Wat is ze krachtig! Na een half uurtje nemen we afscheid. Het was fijn haar even te horen.

De crisis heeft ons wakker geschud. Veel mensen denken aan een ander en we bellen elkaar wat vaker. Ook wordt er hulp aangeboden. In onder meer de wijken Liendert en de Koppel zijn deze maand burenhulp-diensten opgezet omdat die daar nog ontbraken. Er worden kaartjes gestuurd naar eenzame ouderen, bloemen bezorgd en er zijn organisaties die muziekoptredens verzorgen in binnentuinen van senioren-complexen. Maar wat wel bijzonder is: er zijn veel meer mensen die hulp aanbieden, dan dat er mensen zijn die hulp vragen.

Een vriendin van mij is kinderwerker en zij vertelde me dat ze een moeder had gebeld bij wie het allemaal een beetje boven het hoofd was gegroeid. Na een fijn en intensief gesprek zei de moeder:,,Ik zou zelf niet zo snel aan de bel trekken of je bellen, maar ik ben blij met je telefoontje”.

Wat is dat toch een gek mechanisme; zelf niet om hulp willen vragen. Doe je dat niet omdat je denkt dat andere mensen het meer nodig hebben? Heb je het gevoel dat je dan kwetsbaar overkomt? Waar ben je bang voor?  Volgens mij vergeten veel mensen dat diegene die hulp aanbiedt dat ook doet omdat hij of zij er zelf blij van wordt. Dat ze graag een praatje maken omdat ze dat zelf ook zinvol vinden. Dat het afgeven van boodschappen hen ook een goed gevoel geeft.

Op http://www.indebuurt033.nl zijn alle initiatieven uit de hele stad verzameld. Uit alle hoeken van de samenleving wordt hulp aangeboden. Zet je trots, angst, of wat het dan ook is overboord en vraag hulp als dat nodig is. Waarschijnlijk maak je daar ook iemand anders blij mee.

De telefoon gaat. Ik kijk en zie dat het een vriendin uit Haarlem is. Ik neem op. Ze zegt: ,,Hi, ik wil even horen hoe het met je gaat. Ik heb je al zo lang niet gesproken….”.

 

Maandag 13 april, Ze zal toch niet…..

,,Je bent net een olifant in de porseleinkast”. Mijn cliënte wond er tien jaar geleden geen doekjes om. Deze 83-jarige vrouw was niet gediend van alle adviezen die ik over haar uitstortte. En dat liet ze me telefonisch weten. Ik dacht er even over na en begreep haar kritiek wel. Ik wilde van alles voor haar oplossen terwijl ze daar niet om vroeg. Ze wilde gewoon een luisterend oor. Beginnersfoutje… Ik was net begonnen als thuisbegeleidster en wilde iedereen redden.

We besloten gewoon ‘opnieuw’ te beginnen en ik kwam, zoals afgesproken, twee keer per week bij haar over de vloer. De ene keer deden we samen een spelletje en het andere moment hielp ik haar met opruimklusjes. Een pittige tante, eerlijk, rechtstreeks. Ik hield daar wel van. Langzaam ontwikkelde zich een soort vriendschap. Ze stond vaak al te wachten voor het raam tot ik er aan kwam en zwaaide me altijd enthousiast weer uit bij vertrek.

Na een paar jaar kwam er een eind aan mijn bezoekjes. Mevrouw was een paar keer gevallen, had een zware buikgriep gehad en kon eigenlijk niet meer alleen wonen.  Ze kwam in een soort seniorenflat in Hilversum terecht. Daar woonde haar zoon en dat was wel zo handig. Ik ben er nog een keertje naar toe gegaan.

De jaren gingen voorbij en elke kerst kreeg ik een prachtige fotokaart van haar. Met mandala’s van kruissteekjes. Ik stuurde vaak een brief of kaartje terug. Heel af en toe belde ze op om bij te praten. Deze Kerst had ik weer een kaart gehad en van mijn plan om een lange brief terug te sturen was nog niets terecht gekomen. Ik besloot even te bellen om te horen hoe het ging. Maar ik kon nergens meer haar nummer vinden. Ineens bedacht ik me ook dat ze me niet meer kon bellen omdat onze huistelefoon het niet meer deed en ze daar het nummer van had. Ik besloot de instelling in Hilversum te mailen met de vraag of ik haar telefoonnummer kon krijgen of dat ze mijn nummer aan haar konden geven. Ik werd teruggebeld; ,,Ik zie deze mevrouw nergens in ons systeem”. Ik schrok. Ze was toch niet overleden?

Ik stuurde voor de zekerheid een kaart met mijn nummer erop maar hoorde niets. Tot er ineens van de week gebeld werd. Wat een opluchting. Ze leefde en klonk krachtiger dan ooit. Ze had zoveel brieven en kaartjes gehad, en ze had me al eerder willen terugbellen, maar wilde dat in alle rust doen en niet wanneer ze al een uur met iemand anders had gebeld. Toen ik vertelde dat ik bang was dat ze was overleden moest ze lachen. ,,Nee hoor, zover is het nog niet”.

We haalden herinneringen op. Ze vertelde dat ze altijd zo bang was dat ik zou vallen wanneer het erg glad was en ik door de sneeuw op mijn fiets naar haar toe kwam. We hadden het over haar kleindochter die een opleiding muziektheater had gedaan in Arnhem, en ik vertelde over dochter Puck die het zo jammer vond dat haar circuskamp niet doorgaat. Het was een bijzonder gesprek. Na een half uurtje namen we afscheid. Ik was zo blij en dankbaar. 93 Jaar is ze inmiddels. Still going strong…

Boeken weg en laptops dicht!

Het is toch niet normaal? Wat een stress voor jonge kinderen. Huiswerk maken aan de keukentafel terwijl je moeder in een videovergadering zit. Je concentreren op de tafel van 7 terwijl je broer rechts van je een instructiefilmpje bekijkt. En ondertussen vraagt de kat ook nog aandacht.

Ouders: stop ermee! Leg je computer aan de kant, veeg de tafel schoon en ga leuke dingen doen met je kinderen. Bak samen een appeltaart en leer de kinderen desnoods hoe het zit met filtreren en extraheren door samen te kijken hoe je koffie zet. Skip de verplichte lessen voor school en geniet van de bijzondere momenten samen zonder dat er druk op zit.

Wat kan het schelen dat de kinderen een paar weken stilstaan in hun cognitieve ontwikkeling? Is het niet veel belangrijker dat zij – en jij als ouder – lekker in hun vel zitten en geen stress hebben? Stel dat kinderen over een paar jaar terugkijken op deze bijzondere periode. Dan wil je toch liever dat ze zich herinneren hoe fijn het thuis was? Dat mama wel moest werken, maar dat er ook tijd was voor gezellige dingen? Dat er samen gekookt werd en jij de groenten mocht snijden, dat je samen met je vader de tuin inging om te kijken welke insecten er rondliepen, dat je elke dag een kaartje naar oma en opa stuurde en dat je ineens gitaar mocht leren spelen op de oude gitaar van je vader?

Moeders en vaders in mijn omgeving vertellen me dat ze constant allerlei ballen hoog moeten houden. Naast hun eigen werk wordt er ook nog eens verwacht dat ze als een soort juf of meester hun kinderen ondersteunen. Er zijn kinderen die zoveel stof krijgen dat ze wel vijf uur per dag huiswerk zitten te maken. Ik hoor over broertjes en zusjes die thuis bijna vechten om wie de laptop mag gebruiken. Of kinderen die huilend aan tafel zitten omdat het hen niet lukt aan alle verwachtingen te voldoen. Meer dan ooit blijkt wel dat het onderwijs echt een vak is, een vak dat niet iedereen beheerst.

Als alle kinderen min of meer drie maanden stilstaan en niet alles leren wat ‘zou moeten’ dan maakt het toch niet uit? Dan beginnen ze na de zomer toch allemaal met een zogenaamde achterstand? Dus ik zeg: boeken weg, laptops dicht, pennen in je etui en relax!

Maandag 6 april, Tuinleven

Maandag. Mijn vrije dag. Ik besluit mijn werktelefoon uit te laten en ook de laptop blijft in mijn tas. Het mooie weer nodigt uit tot een paar uur tuin. Gister heb ik met Puck de bakken schoongemaakt waar de tuinkussens inzitten. Wat een vreselijke klus. Eerst alle kussens eruit. Helaas kwamen ze niet allemaal ongeschonden uit de bak. Er lag namelijk een plasje water onderin en een van de kussens was dan ook enorm nat en vies. Toen alle kussens uit de bak waren hebben we de bak op zijn smalle kant gezet en zijn we begonnen met het wegvegen van de vele spinnenwebben. De ene na de andere spin kwam uit de gaten gekropen. En dan niet van die kleine of hooiwagens. Nee, er kwamen van die dikke zwarte lijven uit. Gelukkig is Puck minder bang voor deze beesten en samen is het ons gelukt om bijna alle spinnen te verwijderen.

Vandaag heb ik een paar van de hoezen gewassen, want na nadere inspectie zag ik nog wat andere kussens met vogelpoep en koffievlekken. Ook heb ik een wasje handdoeken gedaan. Hoe heerlijk is het dan om de was lekker buiten in het zonnetje te hangen. Verder heb ik vooral genoten van de zon. Veel kranten gelezen waar ik eerder nog niet aan toegekomen was en gekeken naar de prachtige vogeltjes in de boom. De boom die op springen staat.

Morgen is mijn werkdag. Dan klap ik mijn laptop weer open, lees de mailtjes die binnen zijn gekomen en ga ik aan de slag. Mensen bellen en nadenken met mijn collega’s hoe we nu verder moeten. Ik denk overigens wel dat ik mijn pauzes in de tuin ga doorbrengen.

Zaterdag 4 april, Stille straten

Windstil. Twee jongens op een brommer. Ik loop door de straten van Amersfoort. Het voelt bijna alsof ik iets doe dat niet mag. De brommer is inmiddels verdwenen. Ik hoor het geluid van mijn schoenen op de straat. Ik bekijk wat etalages en bedenk me dat ik eigenlijk niets nodig heb. Voorlopig. Gek hoe normaal het inmiddels is om niet meer de stad in te gaan op zaterdagmiddag, om niet meer op een terras te zitten.

Het wordt donkerder.  De lucht in de verte heeft de kleur van blauw voordat het donker wordt. De kleur blauw van onze slaapkamer. Het ruikt heerlijk fris. Sterren in de lucht. Iemand komt me tegemoet. We lachen wat ongemakkelijk. Hoe zorgen we dat we genoeg ruimte tussen ons houden? Verderop lopen drie meiden te lachen. Even lijkt het alsof er niets aan de hand is. Alsof het een gewone avond is.

Ik kijk naar de prachtige toren en loop weer verder. Ik laat het centrum achter me en kom langs een woonstraat. Er branden kaarsen. Kaarsen voor de slachtoffers van Corona. Achter een van de ramen zie ik twee meisjes dansen voor de televisie. Daarnaast zie ik iemand op zijn knieën op de grond. De puzzel is half af. Toen ik thuis vertrok zat Puck ook aan tafel. Een puzzelstukje in haar hand. Ik ben bijna weer thuis. Week drie zit er op. Hoeveel rondjes, puzzels en kaarsen gaan we nog krijgen? Op naar week vier.

Geloof het of niet… Het virus maakt geen onderscheid

Even dacht ik dat ik het niet goed las. Maar het stond er echt. De kerkdiensten in Urk gaan gewoon door! Er komen niet meer dan dertig mensen, want dat is het maximaal aantal dat mag volgens de regering. Maar de kerkdiensten gaan door want ‘de Bijbel roept op’. Een vloek ontsnapt uit mijn mond.

Ik heb vaak een lichte jaloezie naar mensen die geloven. Ik verbaas me altijd over het grote vertrouwen dat mensen in hun God hebben. Wanneer het virus weggebleven zou zijn van een bepaalde groep gelovigen zou ik me meteen gaan verdiepen in dat geloof. Maar nee hoor, ook gelovige mensen worden besmet. Sterker nog; er zijn geloofsgemeenschappen waar het virus extra hard heeft toegeslagen. Stadgenoot en ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers roept kerken dan ook op de grens niet op te zoeken. Ik hoop dat ze naar hem luisteren.

Iedereen moet zich aanpassen. De wereld is niet meer wat hij was. Voor veel christenen zal Pasen dit jaar anders zijn dan anders, maar ook veel moslims gaan een moeilijke tijd tegemoet. Op 23 april begint de ramadan. Bij uitstek een maand om met meerdere mensen te eten en samen te bidden. Maar helaas, het virus laat geen ruimte voor uitgebreide iftars, gezellig chillen door de jongeren tijdens de avonduren en een feestelijke afsluiting in de vorm van het Suikerfeest. Zelfdiscipline wordt extra beproefd. Hoe wrang ook.

Ik vind het arrogant wanneer je als gelovige je verantwoordelijkheid niet neemt en je verschuilt achter de landelijke regels. Om eerlijk te zijn begrijp ik ook niet waarom die regels zo zijn opgelegd. Waarom is een kerkelijk huwelijk anders dan een huwelijk van mensen die niet geloven? Waarom niet een verbod op bijeenkomsten voor iedereen? Gelovig of niet? Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam vindt dat ook en heeft gevraagd om een totaalverbod op religieuze bijeenkomsten. Het lijkt mij een logische stap en het is wel zo duidelijk.

Iedereen moet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen. Het kan toch niet zo zijn dat ik niet naar mijn moeder ga om haar te behoeden voor corona en dat anderen elkaar gewoon opzoeken om samen te bidden en daardoor juist zorgen voor verspreiding van het virus. Ik denk niet dat God dat een goed idee vindt.