Uniform

Zoon Teun scheurt de envelop open en leest; ,,Met deze brief informeer ik je dat je bent ingeschreven voor de militaire dienstplicht”. Hij vervolgt; ,,Dit betekent niet dat je in dienst moet. Je bent geen dienstplichtige, je bent alleen geregistreerd”. Ik kijk hem aan en zie toch enige opluchting op zijn gezicht. Zelf slaak ik toch ook een zucht van verlichting. Zo. Die brief kwam onverwachts. Ik dacht dat die hele dienstplicht allang afgelast was en had me niet gerealiseerd dat er dan toch een soort registratienummer nodig is.

Terwijl Teun de bijgevoegde folder over ‘werken bij Defensie’ leest kijk ik naar hem. Ik moet er niet aan denken dat hij nu al het leger in zou moeten. Veel te jong en te onbevangen. Ik stel me voor hoe hij eruit zou zien in uniform en op de een of andere manier denk ik daardoor aan mijn vader. Aan een foto van hem in uniform. Teun heeft nu dezelfde leeftijd als mijn vader had toen de oorlog net afgelopen was. Gek idee wel.

De folder die bij de brief zit is gelikt. “Kom jij op voor vrede en veiligheid” staat er. Op de website staan aantrekkelijke filmpjes. Het is wel duidelijk; iedereen kan zijn talent inzetten in het leger. Je kunt er veel leren. Volgens mij wil defensie vooral reclame maken voor een baan in het leger en is die registratie bijzaak.

Voorlopig geen stormbaan voor Teun, maar baantje in de horeca. Het uniform dat hij daar draagt staat hem goed. Ook in het restaurant waar hij werkt zijn rangen en standen, heerst discipline en leert hij veel. Ik ben benieuwd of Teun en zijn collega’s vanavond om 8 uur ook de discipline hebben om letterlijk stil te staan. Zodat de gasten ook de gelegenheid krijgen om te herdenken. Misschien denkt Teun wel aan de berg afwas die hij nog weg moet werken. Prima, zolang hij een ander de ruimte maar geeft. Gelukkig zijn we de baas van onze eigen gedachten. Mijn gedachte zal waarschijnlijk zijn; laat het nooit meer oorlog worden in Nederland. Ik krijg pijn in mijn buik bij het idee dat Teun zijn registratie dan zal worden omgezet in een actieve dienstplicht.

Waarom lukt het mij niet?

Ik probeer te voelen, maar het lukt me niet. Ik kijk naar stokoude mannen die voor ons hebben gevochten, maar het komt niet binnen. Ik wil mijn gedachten sturen naar die periode lang geleden, maar de tijd ontglipt me. Wat is er met me aan de hand?  Waarom kan ik niet gewoon voor honderd procent herdenken? Het is vier mei en ik ben bij mijn moeder die zelf de oorlog heeft meegemaakt.

Vijf jaar was ze, toen ze met haar broertje op de stoep zat te kijken hoe Rotterdam gebombardeerd werd. Ze is als hongerevacuee naar Megchelen gestuurd en vertelt mondjesmaat verhalen over die periode. Inmiddels is ze bijna tachtig en rond deze periode krijgt ze altijd een donker gevoel. Documentaires over de oorlog laat ze aan zich voorbij gaan. Vijf mei voelt voor haar niet als een feestdag. Door de overdaad aan informatie over de Tweede Wereldoorlog op televisie, in bladen en in kranten gaat het onderwerp mij ook bijna tegen staan.

Als de laatste tonen van de trompet weerklinken en het acht uur is denk ik aan van alles, behalve aan de mensen die overleden zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik denk aan het gedoe rondom de herdenking; over wie we nu wel en wie we nu niet mogen gedenken. Vrijheid van denken, dààr ben ik voor. Ik kijk naar Maxima en ik vraag me af of haar zwarte hoge hakjes wel ingelopen zijn. Ik luister naar de vogels die gewoon doorgaan met zingen alsof er niets gebeurd is.

Begrijp me niet verkeerd: Natuurlijk moeten we de Tweede Wereldoorlog blijven herdenken maar het lijkt wel of het te ver van mij af staat. Raar, want mijn moeder verbindt mij nog met die periode. Hoe zullen Pien en Teun over dertig jaar stilstaan bij deze dag? Dan is de bevrijding alweer een eeuw geleden en hopelijk is er in die tussentijd geen oorlog gekomen die groter is dan de oorlog die wij nu herdenken. Misschien zit hem daar de kneep; ondertussen maakt de wereld er een potje van. Nog steeds worden bevolkingsgroepen uitgesloten, zijn er mensen op de vlucht, worden onschuldigen vermoord. Wij zijn zeventig jaar geleden dan wel bevrijd maar in feite gaat de oorlog gewoon door.