Kwetsbaar

Ik wilde geen column schrijven over de dood van Savannah en Romy. Wat valt er nu nog over te zeggen? De vermissing van Savannah op donderdag. Het vinden van een lichaam in Achterveld op vrijdagavond. De verwarring omdat dit om een ander meisje ging. De hoop dat Savannah nog op zou duiken en tenslotte het verschrikkelijke nieuws dat ook zij om het leven is gebracht. Beiden gevonden in het water. Dat alles binnen een paar dagen, op nog geen twintig kilometer bij elkaar vandaan.

Het zou zomaar een thriller kunnen zijn van een beroemd schrijver. Met een spanningsopbouw van heb ik jou daar. We zouden het boek in één adem uitlezen en dan tegen elkaar zeggen; twee moorden binnen zo’n korte afstand op twee van die prachtige meiden door twee verschillende minderjarige jongens is iets te toevallig. Dat verzin je niet. Klopt. Dat verzin je niet… het is geen boek. Het is geen film. Het is een nachtmerrie waar je niet uit wakker wordt.

Ik wilde geen column schrijven over de dood van twee prachtige meiden. Maar ik denk aan Kris en Lisanne. Drie jaar geleden vermist in Panama. Een zoektocht. Hoop dat ze nog leefden. En later het verschrikkelijke nieuws dat er resten waren gevonden. Het greep mij bij de strot. En dan Eva en Belle. Twee jaar geleden schuilden zij voor een regenbui in het park Randenbroek. Een bliksemschicht maakte een eind aan hun jonge leven. De stad was in rouw. Hoe is het toch mogelijk dat telkens twee ‘Amersfoortse’ meiden op steeds zulke verschrikkelijke manieren om het leven komen? Kris, Lisanne, Eva en Belle. En nu dus ook Savannah en Romy.

Ik wilde geen column schrijven over twee veertienjarige meisjes.  Maar een ander onderwerp klopte niet. Ik knuffel extra met mijn dochter Pien en omhels mijn zoon Teun die bijna net zo oud is als de vermoedelijke daders.

Ik wil geen column schrijven over de dood. Omdat ik er eigenlijk geen woorden aan kan geven. Ik kan me niet voorstellen hoe het is voor de ouders van Romy en Savannah. Voor de familie van de daders. Voor de politie. Voor klasgenoten. Liever had ik deze column niet geschreven.

Tien

 

Tien kaarsjes staan er op een taart. Een taart van jaren met leegheid. Tien jaar een lege stoel in de kamer. Al tien jaar niemand meer voor de televisie tijdens het NK-Schaatsen. Vroeger lag hij zelfs voor de tv op de grond en hield met potlood de rondetijden bij.

Een gemis tijdens verjaardagen, kerstdagen of oud & nieuw. Wanneer we met zijn allen zijn op zo’n dag, zijn we toch niet helemaal met zijn allen. Meestal een gemis op een gewone doordeweekse dag. Zomaar ineens een herinnering in mijn hoofd en een steek in mijn hart.

Al tien jaar geen vader die met een kennersoog naar onze nieuwe houten vloer kijkt of advies geeft tijdens een bouwklus. Geen Pake die vol trots naar zijn kleinzoon kijkt die nu groter is dan hij zelf  ooit was. Geen vader meer die op rustige toon zegt dat ik me geen zorgen moet maken of die een discussie begint over de grote zaken in de wereld.

Tien jaar. Het klinkt als een jubileum. Maar een jubileum is iets feestelijks. Toch steek ik vanavond tien kaarsjes aan. Om het leven te vieren en mijn vader te gedenken. Tien jaar…..

Rozenblaadjes

Je bent 9 jaar. In je hand een mandje. Een mandje gevuld met bloemblaadjes. Rozenblaadjes in wit, roze en rood. Je hebt vandaag je mooiste jurk aangedaan. Wit met gekleurde vlindertjes. Om je heen zie je tantes, ooms, vriendinnetjes, buren, vrienden van je vader en moeder. Ook oma en opa zijn er.

De sfeer is raar. Het is leuk om iedereen te zien maar het is ook een verdrietige dag. Een dag waarop je het liefst je hand in die van je moeder zou willen verstoppen. Een dag waarop je op haar schoot wil zitten om haar te knuffelen. Een dag waarop je even bij haar wil staan en haar armen om je heen wilt voelen.

Dat kan vandaag niet. En morgen niet. Volgende maand ook niet. Nooit meer… Mama is er niet meer. Nou ja, ze ligt in de kist. In die mooie witte kist waarmee we naar  de begraafplaats zijn gelopen. De zon schijnt. Je mag iedereen rozenblaadjes geven. Een lange rij mensen komt langs. Iemand strijkt langs je gezicht. Een ander geeft je een zoen op je hoofd.

Was mama maar hier. Zo alleen…

Buurvrouw Bets

Maandagochtend, half acht. Ik lees de regio-editie van het Algemeen Dagblad. Ik sla de pagina om en bekijk vluchtig de rouwadvertenties. Ineens stop ik even met ademhalen. “Het is niet waar”, is mijn eerste gedachte. En daarna denk ik meteen; “zaterdag zag ik haar toch nog lopen?”. Ik roep Marcoen en vertel hem dat onze buurvrouw Bets is overleden. Ook hij is geschokt.

Ineens bedenk ik me dat ik gistermiddag onze straat uitliep richting de Eemhaven en dat ik het al zo druk vond bij mijn overburen binnen. Een jonge vrouw stond met een ernstig gezicht op de stoep te bellen. Nu begrijp ik waarom…. Mijn buurvrouw Bets. Dit hadden we niet verwacht. Het is ook bijna niet te bevatten.

Bets hoort gewoon in de Kruiskamp; ze hoort tijdens zwoele zomeravonden op haar stoel voor het huis te zitten samen met haar man Flip. Ze hoort op haar brommertje naar de supermarkt te rijden en ze hoort met de krant in haar hand vier huizen verder te lopen om hem daar door de bus te doen. Verdorie. Weer is een echte markante Kruiskamper overleden. Na Gerrit ga ik ook Bets missen. Het moet nu maar even stoppen.

Stil

Wat lag ze stil. Het leek of ze sliep. Haar borstkas ging niet op en neer, niets bewoog. Wat lag ze stil. Handen gevouwen, ogen dicht, haar gezicht leek ontspannen. Wat lag ze stil.

Ruim twee jaar geleden ontmoette ik haar voor het eerst. Ze had last van haar geheugen en ik probeerde haar en haar man zo goed mogelijk te begeleiden. We verzonnen praktische oplossingen, zorgden voor een agenda, bespraken de week. We bespraken de onderzoeken aan haar hersenen en ik probeerde haar partner inzicht te geven in het ziekteproces.
Diezelfde periode ontdekten ze dat hun zoon autistisch was en dat hij naar speciaal onderwijs moest. Ook daarin heb ik hen proberen te ondersteunen. Ze accepteerden dat hun zoon anders was en deden alles om zijn leven goed op de rit te krijgen.
Het leek een tijd redelijk te gaan. Ze genoten ze van het leven en van elkaar. Ze trokken er vaak op uit. Ze gingen wandelen en bezochten musea. Ondanks de geheugenproblemen van mijn cliënte leefden ze hun leven. Totdat ze een rare hoest kreeg. Na een heleboel onderzoeken bleek dat ze kanker had. Chemo’s, een pruik, bestraling; het kwam allemaal langs.

Gelukkig hielp hun rotsvaste vertrouwen in God hen. Dat vertrouwen was zo groot dat ze een een wonder verwachtten. In hun kerk werd gebeden voor herstel en kracht. Helaas bleef het wonder uit; vorige week stierf ze.

Vandaag was de dankdienst. Er was muziek, er waren mooie teksten en er lag een  prachtig bloemstuk op de kist. Ik raakte er van in de war; God danken voor het leven dat ze had gehad. Blij zijn met het feit dat zij nu al is verhuisd naar iets dat we hemel noemen. Ik kan dat niet begrijpen. Ik wilde het wel uitschreeuwen;  ik ben namelijk heel erg boos op die God en snap er helemaal niets van. Vijftig jaar is veel te jong om te sterven. Acht jaar is veel te jong om je moeder kwijt te raken. Na bijna 15 jaar huwelijk moet je je vrouw niet hoeven te begraven.

Wat een klotedag.

Lieve Romy

Sorry dat ik er niet bij was vandaag. Ik kon het niet. Ik kan een smoes verzinnen, maar die heb ik niet. Ik zag het gewoon niet zitten om naar Zandfoort aan de Eem te gaan. Het is normaal gesproken een prachtige lokatie daar niet van, maar ik kon het gewoon niet. Al die verdrietige gezichten, de tranen op de gezichten van allen die je dierbaar waren, al die verhalen over jou, over je leven. Ik kon het niet.

Weet je Romy. Ik heb je altijd al een bijzonder meisje gevonden. Je was geen doorsnee kind, dat bleek al gauw. Je had fantastische verhalen en hield er van om in het middelpunt te staan. Ik zie je nog staan tijdens de eindmusical van groep acht. Je straalde! En weet je nog, toen je samen met je klasgenoten de wijkkrant “Kruiskop” rondbracht? Je vertelde na afloop enthousiast dat je ergens had aangebeld omdat je zo nodig moest plassen. Je maakte er een hilarisch verhaal van. 

Vorige week zaterdagavond hoorde ik dat je was overleden, ik heb bijna de hele zondag aan je gedacht en mijn tranen zaten hoog. Ik schreef een blog over je, over wie je was en hoe je dood bent gegaan. Iemand was bang was dat mijn blog te hard zou overkomen en mailde me daarover. Ik heb het toen weggehaald want ik wilde niemand kwetsen, maar weet je, dood ís hard. Helemaal wanneer het gaat om een meisje zoals jij. Dertien jaar is geen leeftijd waarop je dood hoort te gaan, al helemaal niet na een astma-aanval.

Vandaag heb ik veel aan je gedacht, maar echt fysiek afscheid van je nemen kon ik niet. In plaats van naar je uitvaart te gaan ben ik een eind gaan lopen in Hoogland-West. Potverdorie Romy, je leven was intens maar veel te kort. Daar past maar één woord bij; Klote!

 

Leef het Leven!

Potverdorie. Ik lees dat vrienden en familie vandaag afscheid nemen van Koen. Morgen komt de huisarts en dan gaat Koen dood. Hoe dat moet zijn voor hem en zijn naasten kan ik me bijna niet voorstellen en dat komt vooral door Koen zijn leeftijd; 50 jaar…

Koen is een opvallende stadgenoot, ik zag hem voor het eerst toen hij op Koninginnedag in een prachtige outfit tussen de kraampjes liep met -volgens mij- zijn vrouw aan zijn zijde. Ze waren bijzonder geschminkt, liepen als een koning en koningin door de Bloemendalse-straat terwijl ze bellen aan het blazen waren. Het was bijna surrealistisch, er hing een sprookjesachtige sfeer om hen heen.

Ik wist toen overigens helemaal nog niet dat hij Koen, of eigenlijk -oorspronkelijk- Marcoen heette. Dat is niet de enige overeenkomst met mijn eigen Marcoen. Ze zijn beiden geboren in Breda en Koen is 50 jaar, Marcoen wordt 50 jaar.  Ze delen zelfs dezelfde doopnamen Cornelis Maria. Bij Marcoen komt daar nog ‘Frederik’ bij.

In mei hoorde Koen dat hij blaaskanker had en naast een blog waarin hij over zijn ziekte en zijn leven schrijft, heeft hij samen met zijn dochters Jip en Fee ook een voorstelling gemaakt. Half december hebben ze tijdens ‘Gluren bij de Buren‘  het stuk opgevoerd en de reacties waren overweldigend. Strekking van de voorstelling: “al ga je dood op je vijftigste, blijf tot de laatste minuut genieten en positief, zodat je met opgeheven hoofd je dierbaren achter kunt laten.” Begin januari stonden ze nog met het stuk in Breda en eigenlijk zouden ze woensdag zijn ‘kankermonoloog’ nogmaals op de planken brengen hier in Amersfoort. Ik had een kaartje bemachtigd, maar de voorstelling gaat niet door. Zijn leven stopt morgen. Koen, morgenavond open ik een bijzondere fles wijn en proost op jou en je gezin onder het motto “leef het leven!”

Een vriend van Koen beschreef de bijzondere manier waarop hij afscheid van Koen heeft genomen: http://cult.thepostonline.nl/2014/01/13/voorstelling-afgelast/

Gerrit is Dood

Woensdag 4 september

“Nienke, je moet me beloven je geen zorgen over me te maken. Als het mijn tijd is, is het mijn tijd. Beloof je dat?”, ik grinnik een beetje en zeg met tegenzin; “Okay Gerrit, ik zal het proberen…  Hou je haaks”. Ik leg de telefoon op de tafel en verdiep me weer in een rapport dat ik nog moet lezen voor mijn werk.

Gerrit had me die ochtend gebeld: “Nienke, ga je nog naar de winkel en wil je dan voor mij een tree “Export” halen? Ik heb namelijk heel erg pijn in mijn schouder en bovenarm”. Ik twijfelde even maar realiseerde me toen dat als ík het niet zou halen hij zelf waarschijnlijk op de fiets zou klimmen met alle gevolgen van dien. Dat had hij namelijk twee weken geleden ook gedaan en toen moest er een ambulance aan te pas komen omdat hij midden op straat omgevallen was. Die val was de oorzaak van de pijn in zijn schouder.

Gerrit is onze overbuurman. We kennen hem nu zo’n 15 jaar en hebben hem in die jaren af zien glijden. Hij rookte zijn kamer mistig en dronk veel. Hij werkte niet, had altijd te weinig geld en was bekend bij de wijkagenten in de Kruiskamp. Hij heeft een aantal jaar geleden ook een maand of vijf in de gevangenis gezeten, Marcoen heeft hem daar nog bezocht. Af en toe leende Gerrit geld van ons, daar hadden we duidelijke afspraken over gemaakt; nooit meer dan twintig euro, nooit lening op lening en we wilden er zelf niet achteraan hoeven. Daar hield hij zich aan, hij heeft het altijd terugbetaald. Vlak voor de geboorte van Puck vroeg hij of ik al wist wat de naam van ons kind zou worden, hij wilde namelijk een bijtring met bel met inscriptie cadeau geven. Ik wist toen nog niet dat ik een dochter zou krijgen en hij moest dus wachten, net als wij. Kort na Pucks geboorte kwam hij trots met het cadeau.

Sinds het overlijden van zijn dochter eerder dit jaar ging het in een sneltreinvaart slechter met hem. Hij belde me vaak even om zijn hart te luchten of om weer wat geld te leen te vragen. Woensdagochtend had hij dus gebeld met de vraag of ik een boodschap voor hem kon doen en zo kwam het dat ik later die ochtend met een tree bier voor zijn deur stond. Ik belde aan en hoorde zijn hond al blaffen. Gerrit deed open, keek wazig uit zijn ogen en nam met één hand het bier van me over. “Gerrit….we maken ons zorgen” zei ik. “Volgens ons gaat het niet goed met je, je moet echt beter voor jezelf gaan zorgen. Eet je nog wel?” Gerrit mompelde wat en maakte nog een grapje over de schijf van vijf, dat hij dat wel een hele opgave vond.  “Joh, al eet je de schijf van twee, zorg alsjeblieft een beetje voor jezelf”, zei ik. Gerrit pakte een briefje van 20 en vertelde dat hij ook zijn schuld meteen wilde afbetalen, ik gaf hem wat wisselgeld terug. Mijn bezorgdheid had indruk op hem gemaakt, want die middag belde hij dus om te zeggen dat ik me geen zorgen moest maken.

Vrijdag 6 September

Ik zit in het zonnetje op het terras van het NIVON-Huis in Bennekom. Met mijn collega’s ben ik daar twee dagen om na te denken over de toekomst van Welzin en over de interventies die we kunnen inzetten. Ik pak mijn mobieltje uit mijn tas en zie het volgende bericht van Marcoen: “Gerrit is vannacht op de bank in elkaar gezakt. Dood”. Ik schrik en denk aan de laatste woorden die we hebben gewisseld, nog geen drie dagen geleden: “Als het mijn tijd is, is het mijn tijd”, maakt je geen zorgen….”

Gerrit eind mei 2012

GOD

“Ik heb vannacht inderdaad wel een poosje wakker gelegen”, vertelt Klaas, de man van mijn cliënte. Zij heeft begin januari gehoord dat ze uitgezaaide longkanker heeft en gisteren vertelde de longarts dat de levensverwachting maximaal vijf jaar is. Dat kwam hard aan, want hoewel ze wel wisten dat het in principe nooit helemaal weg zou gaan, was zo’n termijn van vijf jaar te concreet en erg onwerkelijk. “Ik kan me er niets bij voorstellen”, zegt mijn cliënte. “Ik heb ook nog steeds niet het idee dat ik kanker heb. Ik weet het wel, maar het voelt nog zo onwerkelijk”. De tweede chemokuur zit er nu op, en de longfoto’s vertonen een lichte verbetering. Maar een echte toekomst, die heeft ze nu niet meer.

En zo komt het dat ik op een gewone dinsdagochtend praat over leven en dood. Ik vraag of ze nog dingen heeft die ze echt wil gaan doen als ze nog maar vijf jaar zou hebben. Ze weet het niet en stelt dezelfde vraag aan mij. “Ik zou in de winter met de hele familie naar een zonnig vakantieland gaan”, antwoord ik. “En ik zou mijn kinderen brieven schrijven over mijzelf en de toekomst die ik in gedachte had voor hen, en….. ik zou toch maar eens beginnen aan het schrijven van een kinderboek.” Mijn cliënte kan niets verzinnen, het nieuws is nog te vers.

Klaas vertelt over de uren die hij wakker had gelegen. Hij had liggen piekeren, maar ging uiteindelijk met een goed gevoel slapen; “Ik geloof niet dat ze nog maar vijf jaar heeft.” En hij vertelt een verhaal over een wonderbaarlijke genezing aan zijn been door God, via een predikant.  Klaas gelooft in een God die kan zorgen dat zijn vrouw nog heel lang blijft leven. Helaas ken ik die God niet, maar ik zou hem best willen leren kennen….

Kwetsbaar

Wat een rare dag vandaag. Ik heb er een nieuw achterneefje bij, zijn naam is Oscar. Het is een nieuwsgierig mannetje; hij kwam zeven weken te vroeg en ligt nu in een couveuse, maar het ziet er goed uit. Tegelijkertijd kwam het nieuws dat de tante van mijn man die gisteren van de trap was gevallen, vandaag gestopt is met leven. Ik vind het maar ingewikkeld…. het leven.

e