Geslagen!

 ,,Ben je geslagen?” Ons vijfjarige buurjongetje staat beneden in de straat en kijkt naar boven. Daar hangt mijn dochter net uit het raam om de vlag met haar schooltas in de vlaggenstokhouder te stoppen. ,,Ja, ik ben geslaagd”, antwoordt Pien blij. De vlag wappert en Pien straalt. Het buurjongetje pakt een groot stuk stoepkrijt en tekent slingers op de stoep voor ons huis.

Eigenlijk is het een raar iets, examen doen. Je werkt een paar jaar aan het leren van zaken die je normaal snel even opzoekt via google. Hoewel samenwerken enorm belangrijk is in het leven, zit je tijdens de examens aan aparte tafels en is overleggen juist uit den boze. En waar je in het gewone leven jezelf voortdurend kunt verbeteren, moet je juist tijdens het examen pieken. Eigenlijk is het schoolsysteem en de manier waarop je capaciteiten beoordeeld worden hopeloos ouderwets.

Bij biologie leer je hoe de bloedsomloop werkt, maar belangrijker is of je je hart op de goede plek hebt zitten. En leuk hoor, dat je bij wiskunde op allerlei manieren leert rekenen maar volgens mij is het juist belangrijk dat je op je vrienden kunt rekenen. Terwijl je bij natuurkunde van alles leert over wrijvingskracht, zwaartekracht en middelpuntvliedende krachten heb je in het normale leven vooral veel aan je veerkracht.

Ik had me dat allemaal niet zo gerealiseerd tot afgelopen woensdag. Toen we zaten te wachten op dat verlossende telefoontje van de mentor keek ik ineens op een hele andere manier naar mijn dochter en zag hoeveel ze is gegroeid. Zaken als doorzettingsvermogen worden niet direct gemeten. Hoe sociaal je bent staat niet op het diploma. Of je steeds opstaat, nadat je bent gevallen, dat lees je niet terug in de cijferlijst. Allemaal zaken waarin mijn dochter juist uitblinkt.

,,Ben je geslagen?” vroeg mijn buurjongetje. Voor mij is mijn dochter meer dan geslaagd. Al die vaardigheden die ze de afgelopen jaren geheel of gedeeltelijk onder de knie gekregen heeft zijn belangrijker dan de mooie cijfers die straks op haar diploma staan. Dat telefoontje van de mentor was voor mij vooral een wake-up-call. Een telefoontje waardoor ik mij realiseer dat mijn dochter op weg is een mooi mens te worden. En ja, dààr ben ik trots op!

Schooltas

Kikkers die kwaakten in de vijver naast de gymzaal. De tafels en stoelen op een rij, de krakende schoenen van de surveillant en toch ook wel de gezellige sfeer die er hing.En de hitte, want het was dat jaar erg warm tijdens de examenperiode. Ruim dertig jaar geleden was ik zelf eindexamenkandidaat. Het was het jaar dat het LAKS, het Landelijke Actiecomité Scholieren, was opgericht en dat je daar voor het eerst kon klagen over het examen.

Eigenlijk bizar dat er in die dertig jaar maar zo weinig veranderd is. De leerlingen moeten nog steeds alles opschrijven, terwijl ze voor school vooral veel gebruik maken van de computer. Ze moeten nog steeds veel feiten kennen, terwijl ze in het dagelijks leven vaak snel iets opzoeken via google.  De scholieren kunnen nu wel meteen na het examen via internet kijken wat het antwoord had moeten zijn. Wij konden alleen multiplechoicevragen checken via teletekst en antwoorden uitwisselen met klasgenoten.

Dochter Pien doet dit jaar ook eindexamen. Gisteren had ze haar eerste vak. Biologie. ,,Ging wel’’, was haar antwoord toen ik ernaar vroeg. Ik durfde niet door te vragen. Alles om stress te vermijden. Een extra knuffel geven, haar lievelingseten maken, er zijn. Meer kan ik niet doen. Helemaal vrij van stress ben ik zelf ook niet. Toen ik Pien gisteravond laat hoorde hoesten dacht ik; als ze maar niet de hele nacht wakker ligt. Dat viel gelukkig mee.

Ik ben niet zo’n moeder die haar kinderen vaak heeft overhoord en precies weet waar ze op school mee bezig zijn. Zo’n moeder die zelf examen zou kunnen doen omdat ze helemaal op de hoogte is van de lesstof en de exameneisen. Ik sta meer aan de zijlijn. De keren dat ik magister heb geopend om te kijken naar de cijfers van Pien en Teun zijn op een hand te tellen. Wat dat betreft slaat de twijfel nu toch lichtjes toe; heb ik de goede keuze gemaakt of had ik er meer bovenop moeten zitten?

Op 12 juni zullen we het weten. Dan hangen door heel Amersfoort de vlaggen uit. Hopelijk ook eentje bij huize Enzofoort. Een vlag met daaraan de schooltas van Pien. We zullen het zien.

 

Huiswerk

,,En wat hebben jullie kinderen al verteld thuis?”, de mentor van mijn dochter kijkt verwachtingsvol de klas in. Even blijft het stil. Dan steek ik mijn hand op en zeg; ,,Pien begreep helemaal niets van de nummering van de klassen”. Een paar ouders grinniken. ,,En dat snap ik heel goed”, voeg ik er aan toe. Samen met een stuk of tien andere ouders was ik namelijk te laat binnengekomen. We konden het lokaal niet vinden.

Het is mijn tweede informatieavond op een Middelbare School binnen een week en ik voel me wat opstandig worden. Alsof ik zelf weer puber ben. Terwijl mijn gedachten afdwalen hoor ik ineens irritatie bij één van de vaders. ,,Vorige week stond pas ’s avonds op Magister dat de volgende dag hoofdstuk 3 af moest zijn”, hoor ik hem zeggen. ,,Daar krijgt mijn zoon dus stress van”, voegt hij er aan toe. Het is een jaarlijks terugkerende discussie. Vorig jaar werd ook lang gepraat over Magister, het computersysteem waarop het huiswerk staat en waar je de cijfers van je kind kunt controleren. Als ik het goed beluister ben ik de enige ouder in de klas die daar nog nooit op gekeken heeft. Ooit deed ik een halfslachtige poging om in te loggen, maar die mislukte.

Toen ik op de Middelbare school zat hield ik zelf mijn huiswerk bij in een papieren agenda en de cijfers zagen mijn ouders wel wanneer het rapport binnen kwam. Ze hielpen mij met de Franse woordjes wanneer ik het vroeg en dat was het wel. Nu lijkt het wel alsof de ouders zelf de persoonlijke huiswerkbegeleiders van hun kind zijn. Ze weten precies wat het huiswerk is, controleren of het gemaakt is en houden dagelijks de cijfers bij.

Terwijl ik naar de discussie luister voel ik een soort schuldgevoel opkomen. Begeleid ik Pien wel goed genoeg? De mentor deelt papiertjes uit en vraagt op te schrijven wat je je kind voor advies wilt meegeven dit jaar. ‘Gewoon beginnen Pien!’ schrijf ik op. ‘dan komt het wel goed’. Wanneer ik even later thuis ben denk ik aan die woorden. Gewoon beginnen. Ik loop naar de kast en ga op zoek naar de inlogcode van Magister. Het komt wel goed.

Dat was het dan…

Vliegensvlug verwisselt Pien samen met een klasgenoot het decor. Ineens verandert de snelweg in een camping. Meneer Enzofoort pakt mijn hand en knijpt er in, ik kijk hem aan. Het is zover. We zitten te kijken naar de eindmusical. Deze keer weet ik wat ik kan verwachten maar twee jaar geleden ging ik blanco naar de musical van Teun en raakte ik hevig geëmotioneerd. Om mijn zoon te zien spelen en te bedenken dat hij naar de middelbare school ging… ik vond het nogal wat. Deze keer heb ik me mentaal voorbereid.

Ik kijk vol bewondering naar Pien en haar klasgenoten. Sommige meiden lijken het laatste jaar wel drie jaar ouder te zijn geworden. Jongens die vroeger een hoog knuffelgehalte hadden hebben ineens de baard in de keel. Het kleinste jongetje uit de klas is zijn klasgenoten voorbij geschoten. Het is bijna niet voor te stellen dat deze pubers ooit als vierjarigen begonnen op deze school. Eerst nog als kleine individuen, maar de laatste maanden werd de klas een hechte groep. Samen de CITO-toetsen doen, daarna drie dagen op kamp en dan nu de eindmusical.

Als we na afloop op het schoolplein staan en ik net een biertje heb gekregen van een collega-ouder, komt Pien naar me toe. Ik zie aan haar houding dat ze het moeilijk heeft; ze vindt afscheid nemen verschrikkelijk. Terwijl ik haar knuffel laat ze haar tranen de vrije loop. Ik probeer de mijne binnen te houden. Het is eigenlijk nog niet te bevatten; nooit meer op het schoolplein staan om je kind te halen. Niet meer een gesprekje met een andere ouder terwijl je wacht. Nooit meer traktaties maken voor de klas en geen hapjes meer hoeven regelen voor het kerstdiner.

Het is rond tien uur, een paar ouders zijn er al vandoor met hun zoon of dochter. De rest staat nog rustig met elkaar te praten. Pien komt naar mij toe: Ze heeft het gehad en wil naar huis. Ik drink mijn glas leeg en loop met haar mee naar de fiets. Meneer Enzofoort komt zo. Terwijl wij door de Schimmelpenninckstraat richting huis rijden realiseer ik mij dat ik van niemand echt afscheid heb genomen. Misschien wel omdat ik zo’n hekel heb aan afscheid nemen. Net als Pien.

Het ei is gelegd

,,Ik weet het, maar ik zeg het pas als we op de fiets naar huis zitten.” Pien kijkt ons samenzweerderig aan. We zijn op de open avond van ‘t Hooghe Landt, Pien zit nu in groep acht en moet een keuze maken. Waar wil ze de komende jaren naar toe? Het valt niet mee om te kiezen.

Zelf zat ik op een middelbare school in Bolsward en ik heb er de tijd van mijn leven gehad. Het was kleinschalig, iedereen kende elkaar en ik was vooral druk met de schoolkrant en het jaarlijkse cabaret. Dat er examens gehaald moesten worden kwam bij mij niet op de eerste plaats. Nu moet onze jongste kiezen en ik krijg er echt buikpijn van. Het is zo belangrijk dat een school bij je past. Het zijn toch de jaren waarin je de basis legt voor je verdere leven.

De eerste school die we bekeken was het Farel College. Tweetalig Onderwijs leek Pien wel wat en de excursies naar het buitenland die daarbij hoorden ook. Ik vond het allemaal prima klinken, maar had niet echt een héél goed gevoel bij deze school. Het sprankelde niet. Wat het was? Ik kon er mijn vinger niet op leggen. Vorige week was ‘Het Nieuwe Eemland’ aan de beurt. Een prachtige school bij de Stichtse Rotonde. Je zou denken dat Pien zo’n ‘Zweinsteinachtig’ gebouw helemaal het einde zou vinden, maar nee. Ze vond het te groot en te onsamenhangend. Dit werd hem niet. En nu ‘t Hooghe Landt.

Al bij binnenkomst heb ik een goed gevoel. Vrolijke leerlingen, een leuke indeling en er hangt een fijne sfeer. Maar goed, ík hoef niet te kiezen; dat moet Pien zelf doen. Wat vindt zij belangrijk? Gaat ze voor het tweetalige onderwijs en een -in mijn ogen-wat rustigere school, of kiest ze voor deze school waar cultuur hoog in het vaandel staat en waar ze volgens mij een heel gezellige tijd kan hebben?

Pas als we op de fiets zitten zegt ze stralend; ,,Ik weet het zeker; het wordt ‘t Hooghe Landt. Toen we naar binnen liepen wist ik het meteen; dit is het! ”. Zo moeder, zo dochter. Ik haal opgelucht adem. Onze Pien gaat naar de middelbare school. Een nieuwe fase.

Nieuwe Fase

‘Dag Lieverd, veel plezier’. Ik geef Pim een kus en kijk hoe hij naar zijn fiets loopt. Rugzak om, lange haren, lichte tred. Vandaag gaat hij voor het eerst naar de middelbare school. Uit alle scholen uit de regio koos hij het Vathorst College, een school met veel aandacht voor theater en muziek. Een school waar de klassen niet langs de docenten gaan, maar waar de docenten naar de klas toe komen. Een school waar gelijkwaardigheid en eigen verantwoordelijkheid hoog in het vaandel staan. Ik hoop dat het een school is die bij Pim past.

Het brengt me terug naar mijn eigen middelbare school; Het ‘Jan Brugman College’ in Bolsward. Later werd het de ‘Titus Brandsma Scholengemeenschap”.  Toen ik in de zesde klas van de lagere school zat had ik volgens mij de keuze uit twee of drie middelbare scholen. Het Jan Brugman College stond bijna naast de lagere school en een groot deel van mijn klas ging er naar toe.

Van mijn eerste dag op de middelbare school weet ik niets meer, maar als ik denk aan al die jaren die ik er heb doorgebracht is er maar één conclusie; het was een prachtige tijd. Eerst Havo en daarna VWO. Een paar namen van docenten: Zwamborn (tekenles) Prins (Biologie) De Haas (Aardrijkskunde) Goslinga (Frans?) Beunders (Wiskunde), Wendel (Frans), V.d. Wouw (Gym) Bomhof (Duits) Roobeek (Duits) Gerritsma (conciërge) en mijn leraren Nederlands: Van der Brink & Van Limpt. Nu is de naam van één van mijn favoriete leraren me ontschoten; hij gaf scheikunde. Leuke leraar, vreselijk vak. Ook hadden we ooit een leraar Engels die bij de Bagwan zat en die we mochten aanspreken als “Swami deha Sambavo”.

Verder herinner ik me vooral dingen als: de jaarlijkse cabaretvoorstellingen, het meedoen aan een school-cabaret-wedstrijd in Den Haag, muziek- en poëzie-avonden, het maken van de schoolkrant en het organiseren van een optocht tegen kruisraketten; daar deden uiteindelijk heel veel mensen aan mee. Ook hebben we ooit bij de KRO opgetreden met de schoolband “De Brinky Gang”, genoemd naar één van onze favoriete leraren. We wonnen de tweede prijs en kwamen met het nummer “Proud Mary” op de radio. Ik hoop dat Pim over een jaar of vijf, zes ook kan terugkijken op een fijne middelbare schoolperiode. Een periode waarin hij zichzelf gaat leren kennen, zichzelf zal tegenkomen en een periode waarin hij al paar stappen zet richting volwassenheid.