Halfzacht gedoe leidt tot niets…

Huh?! Wethouder Kees Kranen die met veger en blik de rommel opruimt na vernieling van een bushokje door vuurwerk? Ik schoot bijna in de lach toen ik de foto gisteren in de krant zag. Alsof hij zelf de zooi staat op te vegen… “En pa en ma maar klagen dat de belasting omhoog gaat”, aldus een woedende wethouder, doelend op de kosten die de vernielingen met zich mee brengen. Mooi hoor, die verontwaardiging, maar het was vooral voor de bühne denk ik. Als je echt baalt van de vernielingen door vuurwerk dan sta je toch achter een algeheel vuurwerkverbod?

GroenLinks en Lijst Sanders hebben vorige maand een motie ingediend maar omdat het te kort dag was om aan alle eisen te voldoen komt er weer geen algeheel verbod in Amersfoort. Kraanens partijgenote Hanneke Lap was maar wat blij want ze vindt dat vuurwerk bij Oud en Nieuw hoort. Als het veilig kan. En dat is het hem juist. Veilig vuurwerk bestaat niet. Niet alleen in Amersfoort gebeurt er volgens mij veel te weinig; ook landelijk komt er waarschijnlijk geen vuurwerkverbod. Het lijkt wel of iedereen moe is van de discussies, of bang is voor gedoe. Een rigoureus verbod voor al het vuurwerk is volgens mij het duidelijkst.

Onze wethouder Kraanen maakt zich zorgen om de grote kosten van de bushokjes. Ik vind het bijna peanuts in vergelijking met wat vuurwerk de maatschappij sowieso kost: Milieuverontreiniging, dierenleed, gezondheidsproblemen. De wethouder heeft het ook nog over het menselijk leed door deze vernielingen. Maar menselijk leed, meneer de wethouder, dat is wanneer je vader met COPD een paar dagen ziek is omdat er zoveel rotzooi in de lucht zit na oud en nieuw of wanneer je kind een vuurpijl in zijn oog krijgt.

Ik ben wel blij met deze wethouder die zich zo druk maakt. Misschien kan hij zijn partijgenoten meekrijgen zodat de plaatselijke VVD ook voor een vuurwerkverbod is. En dan wel even doorpakken lijkt me. Het heeft lang genoeg geduurd.

Ik verlang stiekem naar vuurwerk…

Ik heb mijn zin gekregen, maar of ik er nu zo blij mee ben… Al jaren roep ik dat we moeten stoppen met het zelf afsteken van vuurwerk. Gevaarlijk voor ogen, oren en handen. Slecht voor het milieu en vervelend voor dieren. Dus eigenlijk moet ik nu blij zijn; geen vuurwerk vanavond en dus ook geen rotzooi op straat morgen. Maar nu het zo ver is voelt het leeg. Ik wil dit onwerkelijke rotjaar graag afsluiten en wat ik niet had verwacht;  ik verlang stiekem naar vuurwerk. Mooie pijlen om het afgelopen jaar te vergeten en wat knallen om de boze geesten voor het komende jaar te verdrijven. 

Voorgaande jaren werd er altijd een klein feestje gevierd in onze straat. Na middernacht liepen we naar buiten met een fles bubbels en wat extra glazen en wensten elkaar een goed nieuw jaar toe. Mijn buurman van over de negentig kwam steevast naar buiten met twee proppen watten in zijn oren, die hij er even uit haalde om mijn nieuwjaarswens te kunnen horen. Daarna een dikke knuffel en dan duwden we ook hem een glaasje in zijn handen. Mijn buurjongetje stond binnen met slaperige ogen tegen het raam geplakt om het vuurwerk te zien. Door binnen te blijven hoorde hij de knallen niet zo hard. 

Maar zoals het er nu naar uitziet blijft het vanavond stil op straat. Geen omhelzingen, hoogstens wat knalerwten.  Ik heb nog even overwogen om mijn buren te vragen met wat pannen en houten lepels naar buiten te komen om zo het oude jaar uit te luiden en de boze geesten te verdrijven, maar dan lijken we net wappies en dat wil ik te allen tijde voorkomen.

Ergens hoop ik dat de kerken om middernacht hun klokken luiden en dat de moskee achter ons huis een geluidsband laat horen met vuurwerkgeluiden. Niet die keiharde knallen, maar het gefluit van vuurpijlen met wat lichte plofjes. Dan denk ik zelf de oh’s en ah’s er wel bij. Hopelijk komt er volgend jaar een vuurwerkshow op het Eemplein en mogen we elkaar dan weer omhelzen. Dat zou toch heerlijk zijn!

Briljant idee

Shit man, wat een knal. Mijn hart slaat ineens een stuk sneller. Ik zit net met een kopje koffie aan tafel terwijl er buiten vuurwerk wordt afgestoken. Aan de linkerkant hoor ik geblaf van een hond, aan de rechterkant het zachte gehuil van een pasgeboren baby. Beiden vast geschrokken. Net als ik. Dat klote-vuurwerk!

Nu las ik dat de gemeente het fantastische idee heeft opgepakt om tien vrijwillige vuurwerkvrije zones in te richten in de stad. Het is een proef. Het is de bedoeling dat je bij je buren gaat vragen of ze zo’n zone willen. Ze zien me al aankomen. We hebben nogal een lange straat dus dat betekent dat ik bij zo’n honderd mensen aan moet bellen. Zestig procent moet ermee eens zijn. Misschien dat een groot deel van de bewoners achter zo’n zone staat, maar ik ben bang dat de buren die juist wel vuurwerk willen afschieten mij nooit meer gedag zullen zeggen.

Wanneer onze straat wordt uitgekozen door de gemeente krijgen we vier borden waarmee de zone wordt aangegeven. Mijn buren krijgen dan ook een brief van de gemeente met informatie. Maar van enige handhaving is geen sprake; het gaat namelijk om onderlinge afspraken tussen buren.

En dan misschien wel het meest irritante; de vuurwerkvrije zone zou moeten gelden op oudjaarsdag tussen 18.00 uur en 02.00 uur ‘s nachts. Dat is nou precies de periode dat ik het minst last heb van vuurwerk omdat ik me er dan op in stel. Ik erger me vooral in de periode voorafgaand. Wanneer je boodschappen doet en een rotje naar je hoofd krijgt. Of wanneer je midden in de nacht ineens wakker wordt gedreund.

Ergens vind ik dat je beslissingen over vuurwerkvrije zones niet bij de burgers moet neerleggen. Het is laf van de gemeente om zelf geen keuze te maken. Verwachten ze nou echt dat mensen hun nek uit steken voor een vuurwerkvrije straat?

Ik ben benieuwd welke briljante geest dit heeft verzonnen. Het staat misschien leuk op papier maar ik denk dat het in de praktijk niet gaat werken. Een algeheel verbod voor heel Amersfoort lijkt me beter. Gewoon voor altijd. Met flinke boetes bij overtreding. Dat is fijner voor de buurhond, de pasgeboren baby en voor mijn hart.

KNALFEEST

Probeer het je eens voor te stellen. Dat we leven in een wereld waarin vuurwerk nog niet is uitgevonden. In een schuurtje in de wijk Kruitkamp zijn een paar mannen aan het rommelen met magnesium, koper, zwavel en sacharose. Avond na avond zijn ze bezig. Na een tijdje komen ze glunderend uit de schuur en laten de burgemeester zien wat ze hebben bedacht; vuurwerk. Ze vragen de burgemeester om een vergunning af te geven om dit vuurwerk af te mogen steken tijdens de jaarwisseling.

Burgemeester Bolsius gaat langs de verschillende partijen om informatie in te winnen. ,,Weg met die rotzooi”, zegt de brandweer. ,,Veel te gevaarlijk. Het kan brand veroorzaken en ook de opslag van dat vuurwerk wordt wel een dingetje, voor je het weet vaag je een hele wijk weg.” Bolsius vraagt het aan medici. ,,Dit gaat ogen, vingers en handen kosten”, zeggen de chirurgen van het Meander. ,,Dat niet alleen’’, voegen de longartsen er aan toe: ,,dit is echt vreselijk voor mensen met COPD en andere longziekten.” ,,Ja”, roept wethouder Kees Kraanen ,,dit is niet alleen slecht voor de longen, maar ook slecht voor het milieu!” De ROVA ziet het niet zitten om alle rode smurrie op te ruimen na afloop van het feest en ook de dierenvrienden laten zich horen. ,,Honden en katten zullen dagen van slag zijn door alle herrie, dat moeten we toch niet willen als samenleving?” De burgemeester komt bij de mannen terug en zegt; het is een bijzondere uitvinding, maar u krijgt geen vergunning.

Maar het vuurwerk is wel uitgevonden. Heel lang geleden. Er wordt jaarlijks voor miljoenen de lucht in geschoten en zoiets draai je niet zo makkelijk terug. Het Amersfoortse GroenLinks en D66 doen wel een poging. Zij willen volgend jaar een grote centrale vuurwerkshow in de stad. Volgens de partijen heeft onderzoek uitgewezen dat de hoeveelheid consumentenvuurwerk dat afgestoken wordt door zo’n show met ongeveer een kwart daalt. Dat zou mooi zijn. “Ik wil absoluut niet aan de traditie komen”, benadrukt Youssef El-Messaoudi van Groen Links in een interview. Hij vindt dat mensen ook zelf vuurwerk af horen te steken. Jammer. Halfslachtig ook. Youssef, beken kleur; dit is een mooie eerste stap richting afschaffing van het consumentenvuurwerk. Ik ben voor. Top!

Vuurwerk

Ik lig in mijn hangmat in de zon. Ineens een paar knallen bij ons in de poort. De hond van de buren begint te blaffen en onze kat Muis rent als een gek naar binnen. Mijn hartslag gaat omhoog en het duurt even voordat ik weer relaxt in mijn hangmat lig. Die hebben hun vuurwerk lang bewaard, schiet het door mijn hoofd. Ik denk aan de afgelopen jaarwisseling.  Toen waren we onze kat een paar dagen kwijt en kon mijn buurman met COPD amper meer ademhalen. En dan heb ik het nog niet eens over de rotzooi die was achtergebleven in de wijk.

Ik was dan ook blij met onze nieuwe coalitie. In het coalitieakkoord staan prachtige dingen over schone lucht en een afvalloze stad. Kat in het bakkie, dacht ik nog. Die nieuwe groene, duurzame coalitie gaat het vuurwerk vast verbieden. Voor de hele stad.Maar nee, in het coalitieakkoord staat: “We geven inwoners, als zij dat willen, de mogelijkheid voor het instellen van een vuurwerkvrije zone in hun buurt of wijk”.Raar dat een coalitie die voor schone lucht en een afvalloze stad is de beslissingen over vuurwerk in de handen van de bewoners legt. Laf om deze keuze niet zelf te maken maar daar de burgers mee op te zadelen.

En hoe zien ze het dan voor zich? Wordt er huis-aan-huis geïnventariseerd wat de bewoners willen? Komt er een enquête? En gaat dat dan per straat, buurt of wijk? Mogen mensen anoniem doorgeven wat ze vinden of wordt hun keuze openbaar? Wordt de bal bij de Buurtbesturen gelegd of wacht de gemeente tot er actieve buurtbewoners opstaan en actie ondernemen? Ik ben benieuwd!

Een aantal jaar geleden zag de wijk Kruiskamp na de jaarwisseling rood door al het vuurwerkafval. Ik schreef op facebook dat ik vond dat mensen hun eigen straatje maar eens moesten schoonvegen. De verwensingen waren niet van de lucht. “Ga terug naar Verweggistan” was nog de minst erge. De agressiviteit droop ervan af. En wordt er dan nu van mij verwacht dat ik opsta en actie onderneem om de buurt vuurwerkvrij te maken? Ik durf best veel, maar dat zie ik niet zitten. Veel te veel korte lontjes.

 

Een goed begin

De bubbeltjeswijn staat al koud en de juiste oliebollenmix is al gekocht. Meneer Enzofoort bakt ze zondag onder het afdakje terwijl hij naar de top2000 op de radio luistert. Zoon Teun moet nog één keer werken dit jaar en dochter Pien heeft het druk met de voorstelling ‘Klikt’ van Circus Amersfoort. De laatste dagen van december. Typisch zo’n periode om terug te kijken op het afgelopen jaar. Het jaar dat begon met een flinke rel op nog geen halve kilometer van ons huis. Langs de Meridiaan in de wijk Koppel brak ‘de pleuris’ uit. Agenten kregen vuurwerk naar hun hoofd gegooid en een auto ging in vlammen op. De sfeer was grimmig. Burgemeester Bolsius moest midden in de nacht in actie komen en er werd een grote groep jongeren opgepakt.

Dit wil de buurt niet nog een keer meemaken en daarom hebben vaders en moeders uit de wijk de handen ineengeslagen. Samen met wijkagenten, jongerenwerkers en de jongeren zelf gaan ze tijdens de jaarwisseling toezicht houden om te voorkomen dat er weer rellen uitbreken. Een geweldig initiatief waarvan ik hoop en ook verwacht dat het slaagt. Wat ik ook een goede ontwikkeling vind: niet alleen de buurtvaders gaan zich inzetten maar de moeders doen ook mee.

Het lijkt mij een mooi voorbeeld voor de andere wijken in Amersfoort. Laten wij als ouders of buurtbewoner ook een oogje in het zeil houden en jongeren aanspreken als dat nodig is. Of we nu in Vathorst, op de berg, in het Soesterkwartier of in Rustenburg wonen, het zou mooi zijn wanneer we de jaarwisseling op een normale, positieve manier kunnen vieren. Zonder dat mensen vuurwerk naar elkaar gooien, auto’s de fik in vliegen of er vechtpartijen uitbreken. En laten we dan als ouders er ook voor zorgen dat we samen met de jeugd maandag de straten weer schoonvegen zodat we niet nog wekenlang naar de rode smurrie hoeven te kijken.

Nog een paar dagen en we weten of het is gelukt. Of er inderdaad minder rellen zijn geweest in Amersfoort tijdens de jaarwisseling en of we onze stoepjes weer hebben schoongeveegd. En het belangrijkst; of de hulpdiensten gewoon hun werk hebben kunnen doen. Ik wens iedereen een veilige jaarwisseling!

Bel maar niet

,,Eens even kijken. U bent Jan met de korte achternaam en u heeft een ambulance nodig in de wijk Koppel, klopt dat?” De centralist van 112 stelt de vraag in alle rust. Jan antwoordt nerveus; ,,Ja, ik ben inderdaad Jan met de korte achternaam en mijn moeder hier in het flat bij de Meridiaan loopt blauw aan, kunt u snel komen?” Jan klinkt angstig en raakt in paniek. ,,Heeft u een momentje”, vraagt de centralist. ,,Nee!“ Jan schreeuwt inmiddels. ,,U moet nu komen met een ambulance….mijn moeder…” ,,Helaas”, zegt de centralist ,,U staat in het bel-ons-maar-niet-meer register omdat u tijdens nieuwjaarsnacht een vuurpijl richting mijn collega van de politie heeft geschoten. Hij heeft nog steeds last van zijn oog en kan voorlopig niet werken. U staat bij ons op de zwarte lijst. Kortom; jammer Meneer met de korte achternaam maar we komen een jaar lang niet meer voor u of uw familie in actie. Wanneer u zich tijdens de volgende oudejaarsnacht gedraagt dan overwegen we u weer te deblokkeren. Succes verder!” Piep piep piep. De verbinding is verbroken. Jan met de korte achternaam kijkt naar zijn moeder die er steeds slechter uit ziet. Woest is hij. Hoe durven ze!

Waarschijnlijk wordt bovenstaande scenario nooit de werkelijkheid omdat hulpverleners niet voor niets gekozen hebben voor hun vak. Toch lijkt het mij wel een goede straf wanneer Jannen met een korte achternaam eens merken hoe het is wanneer de hulpdiensten niet meer voor je klaar staan als je zelf in nood bent. Ik kan me voorstellen dat die hulpverleners het gebrek aan respect wel een keer zat zijn. Het lijkt me ook goed wanneer de achtenveertig Jannen die zijn aangehouden tijdens de rellen in de Koppel bij de volgende oudejaarsavond apart gezet worden. Misschien kunnen ze een nacht logeren in een pand vlak buiten de stad. Deuren barricaderen en rond middernacht het licht uit doen. Op 1 januari mogen ze dan na een kopje thee zelf naar huis lopen, want de brommers waarop en de auto’s waarin ze zijn gekomen zijn die nacht bij het vreugdevuur bij de Coninckstraat in vlammen opgegaan. Oog om oog, tand om tand.

Knalzooi

Hoe sneu kun je zijn. Hoe stoer ben je wanneer je op het Eemplein tijdens de kermis nitraatbommen tussen het publiek gooit. Zou je dat vuurwerk ook naar je eigen broertje of zusje gooien? Zou je ook lachen wanneer je eigen oma wekenlang een harde piep in haar oor heeft omdat jij zo nodig de boel moest gaan verstieren? En ben je er trots op dat je het hebt verkloot voor een groot deel van de Amersfoorters? Ik begrijp er helemaal geen barst van. Eikels!

Nu ben ik sowieso al geen voorstander van particulier vuurwerk en na het incident woensdag op de kermis vind ik dat de gemeenteraad toch eens na moet denken over een vuurwerkverbod voor de hele stad. Niet dat je daardoor zulke idioten kan tegenhouden, maar gewoon om een statement te maken. Wat dat aangaat heeft Hiske Land het voorstel om meerdere vuurwerkvrije zones in te stellen net een dag te vroeg gedaan. Ik denk dat veel raadslieden zich nu achter de oren krabben en wellicht van gedachten veranderen. Ze vonden een vuurwerkvrije zone rondom het ziekenhuis voldoende.

Vuurwerk kost naast ergernis en gevaarlijke situaties zoals op het Eemplein ook nog eens veel geld. Een gemiddelde Nederlander geeft zo’n vijftig euro uit aan het vuurwerk. En die vuurpijlen, Romeinse kaarsen, grondbloemen en knallers zijn binnen een paar minuten afgestoken. Het zorgt niet alleen voor ah’s en oh’s maar ook voor overuren bij de ziekenhuizen in verband met brandwonden, afgerukte ledematen en oogletsel. Verder durven de stoerste honden de straat niet meer op en schieten katten onder de bank van angst. Mensen met astma kunnen rondom de jaarwisseling beter binnenblijven en dat geldt ook voor hartpatiënten die zich rot schrikken als groepen jongeren een duizendklapper naast hun fiets laten ontploffen.

En dan dat afval dat er achter blijft.Toen ik vorige jaar via de facebookpagina van de wijk Kruiskamp mijn medebuurtgenoten opriep om hun eigen vuurwerkafval op te ruimen kreeg ik echt van alles naar mijn hoofd geslingerd: ,,Rot op naar Verwegistan”, en ,,Ga zelf vegen, trut.” Dat ik al menigmaal mijn straatje had schoongeveegd was sommige van mijn buurtgenoten ontgaan.
Al met al genoeg argumenten om vuurwerk voor particulieren te verbieden. Het liefst nog voor de jaarwisseling!