Het is toch je eigen zooi!

,,Hé, je laat wat vallen!”  Voor me fietst een groep jongeren en een van hen gooit de lege verpakking van zijn frisdrank gewoon van zich af. Hij kijkt verstoort achterom. Ik stap van mijn fiets af en stop het flesje in mijn fietstas. Ik erger me groen en geel. Ondertussen voel ik me ook wel een beetje een ‘schooljuf’ met mijn belerende toontje. Waar gaat het toch mis? Hoe komt het dat we het idee hebben dat we ons eigen afval gewoon overal en nergens kunnen dumpen en dat een ander het wel op zal ruimen?

De gemeente kent het probleem. Het gaat niet alleen om zwerfafval. Ook het dumpen van grof vuil bij de bovengrondse vuilnisbakken loopt de spuigaten uit. Amersfoort heeft al verschillende proeven uitgevoerd maar het lijkt een gevecht tegen de bierkaai. Als één persoon een oude stoel naast zo’n container zet, plaatsen binnen de kortste tijd ook anderen hun afval erbij. Voor je het weet moet er een flinke vrachtwagen aan te pas komen om alle zooi weer op te halen. Een telefoontje naar de ROVA lijkt teveel moeite.  ‘Pleur het maar neer, de gemeente ruimt het toch wel op.’

Zelf ben ik opgevoed met het idee dat ik zelfs het kleinste snippertje afval niet op straat mocht gooien. Als er per ongeluk een papiertje uit mijn jaszak dwarrelde tijdens een fietstocht voelde ik me al schuldig. Maar dat heeft er wel voor gezorgd dat ik mijn afval opruim. Op het fanatieke af.  

Ook ik vind het onhandig dat ik met een pasje de vuilcontainer moet openen en dat ik verplicht ben om naar een aangewezen container te gaan. Alle containers zouden gewoon open moeten kunnen zonder pasje. Maar hoe goed de gemeente het ook regelt; de oplossing begint bij onszelf. Gewoon wat extra moeite doen om te zorgen dat je afval goed kan worden verwerkt. Het is verdorie onze eigen zooi! Neem dan ook je eigen verantwoordelijkheid. En geef het door aan je kinderen zodat zij niet hun plastic flesjes droppen op straat. Iets met jeugd, toekomst en opvoeden. 

Simpel

Het is gebeurd voor ik er erg in heb. Twee jongens van een jaar of zestien staan met hun fiets voor de Jumbo op het Neptunusplein. Ze openen een pak gangmakers, pakken de koeken uit de verpakking en laten de rest gewoon vallen. Ze stappen op hun fiets en rijden weg, mij verbouwereerd achterlatend.

Er staat nog een jongen. Hij staat op het punt de andere twee achterna te fietsten en zit nog te hannesen met zijn oortjes.  Terwijl ik het plastic en het kartonnetje van de verpakking van de grond pak zeg ik tegen hem; ,,Zeg even dat ze hun zooi voortaan opruimen”. De jongen kijkt me verstrooid aan en doet zijn oortjes uit. Ik herhaal mijn tekst en hij antwoordt; ik zal het doorgeven.

Zomaar je zooi op straat gooien. Ik begrijp er niets van maar er zijn mensen die dat heel gewoon vinden. Ik had als kind mijn zakken altijd vol zitten. Snoeppapiertjes, ijsstokjes en ander klein afval zat eerst een tijdje in mijn broek- of jaszak voor ik die weer leegde in de vuilnisbak. Het niet zomaar iets op de grond gooien zit zo in mijn systeem dat ik zelfs bij popconcerten het moeilijk vindt om de plastic glazen op de grond te laten vallen tussen het andere afval.

Vandaag is het World Cleanup Day en gaan in Amersfoort honderden vrijwilligers aan de slag om de rotzooi van anderen op te ruimen. Heel mooi hoor, maar misschien moeten we elkaar ook aan durven spreken wanneer iemand zwerfafval van zich af gooit.

Dat deed ik eerder bij de jongeren bij ons in de poort en hoewel ik het best spannend vond reageerden ze prima. Op mijn “jongens, leuk dat jullie hier staan maar ruim ook de rommel op”, reageerden ze spontaan ,,u heeft gelijk, gaan we doen”. En ze doen het inderdaad. De eerste keren heb ik nog een vuilniszakje opgehangen bij hun hangplek, maar nu regelen ze dat zelf.

sta nog steeds met de lege koekverpakking op de stoep voor de Jumbo. Loop naar de afvalbak die een meter of twee verder staat en gooi het afval weg. Op de vuilnisbak hangt een poster waarop staat: ‘Opruimen. Het lijkt simpel. En dat is het ook.’ Toptekst!

Hangjongeren

Ik ben de hoek nog niet om of de wietlucht komt me al tegemoet. Nog voordat ik de jongeren zie, weet ik dat ze er staan. Het is donker en heeft net geregend. In de schemering zie ik zo’n vijf jongeren. Best intimiderend. Degene die het dichtstbij staat is minstens een kop groter dan ik ben.

Ik probeer soepel slalommend door het fietshekje te gaan en twijfel een kort moment. ,,Zo, hier ruikt het lekker ”, hoor ik mezelf zeggen. En ik meen het nog ook. Een paar jongens lachen wat en beamen het. Bijna wil ik weer vaart maken om naar mijn eigen schuurdeur te fietsen maar iets houdt me tegen. ,,Jongens, gezellig dat jullie hier staan maar zouden jullie de zooi straks gewoon weg willen gooien?” Ik weet niet wat me bezielt. Wat denk ik nou? Ik zie een sigaret oplichten. ,,Mevrouw….u heeft helemaal gelijk”, zegt een van de jongens. ,,We zullen er aan denken.” ,,Fijn” is mijn antwoord. ,,Prettige avond nog!” roep ik terwijl ik al een paar meter verder fiets. Ik ergerde me al tijden aan de zooi rondom de hangplek maar had er vooral thuis over gemopperd. Dat ik de jongeren rechtstreeks zou durven aanspreken had ik niet gedacht.

De volgende dag rijd ik langs hetzelfde fietshekje, maar de zooi ligt er nog steeds. Ik baal. Wat had ik nou eigenlijk verwacht?  Als er twee dagen later nog niets is veranderd besluit ik er zelf wat aan te doen. Ik pak een vuilniszak en loop door de poort. Ik schrik van de grote hoeveelheid rommel. Minstens tien wietzakjes, enorm veel plastic flesjes, lege koekverpakkingen, een kapotte mok en ander zwerfafval. Wanneer ik klaar ben hang ik een leeg vuilniszakje aan de horizontale stang van het fietshekje. Het verzamelde afval gooi ik in mijn container.

Twee dagen later weet ik niet wat ik zie; het vuilniszakje bij de hangplek zit vol. De grond eromheen is schoon.  Dat had ik niet verwacht. Ik neem de vuilniszak mee en wil hem in de kliko gooien maar ik ben te nieuwsgierig. Ik bekijk de inhoud. Ach gossie. Lege flesjes ice tea, wat sinasblikjes en… een leeg melkpak. Mijn moederhart stroomt over.

 

Schoon genoeg

Wat een bende is het eigenlijk in de poort. Nu ik er op let zie ik ineens heel veel zwerfafval liggen. Met in mijn linkerhand een plastic zak en in mijn rechterhand een ‘litterpicker’ loop ik door de steeg achter ons huis. Tussen wat struikjes ligt een leeg blikje. Ik pak hem met de grijparm en gooi hem in de plastic zak. Ik ben nog geen vijf minuten bezig maar het gaat me al goed af. Mijn oogst; een lege snoepzak, een stuk aluminiumfolie, een waterflesje en nu dus het colablikje. Mijn oog valt op wat peuken die op de stoeptegels liggen. Zou dat ook lukken met mijn afvalknijper? Ik probeer het en ja hoor, zelfs een sigarettenpeuk krijg ik opgepakt. Wanneer ik aan het eind van de poort ben heb ik zo’n 25 peuken in de zak.

De ‘litterpicker’ heb ik net gehaald bij de Nieuwe Graanschuur in de Bloemendalsestraat. Via Facebook zag ik dat onder meer Milieudefensie en de gemeente Amersfoort een initiatief steunen om samen een vuist te maken tegen zwerfafval. 033zwerfafvalzat.nl is de website waarop ik las hoe ik aan de gratis afvalknijper kon komen. En wat zo leuk is; via de plattegrond op de website kun je zien in welke straten al mensen actief zijn. Een beter milieu begint bij mijzelf en daarom heb ik me direct aangemeld en de afvalknijper opgehaald. Ergens voelde ik me wel een beetje opgelaten toen ik net mijn huis uitliep met deze stok en plastic zak, maar mijn schroom sloeg al snel om in fanatisme.

Ik hoop oprecht dat de actie een succes wordt en er veel meer Amersfoorters de afvalknijper ter hand nemen. Hoewel de echte oplossing voor het zwerfafvalprobleem natuurlijk ligt bij de mensen die het afval zomaar op straat gooien. Inmiddels zit mijn zak vol en ik loop de tuin in. Ik sta bij mijn grijze container en twijfel. Normaal gesproken scheid ik al het afval maar om nou tussen de peuken en de andere zooi de plastic flesjes en blikjes uit de zak te vissen om in de oranje bak te doen gaat me net te ver. Volgende keer houd ik het plastic en de blikjes meteen apart. Of overdrijf ik nou?